معرفی و نقد کتاب سمفونی مردگان
کتاب سمفونی مردگان برای اولین بار در سال ۱۳۶۸ توسط عباس معروفی نوشته شد. از آن زمان تاکنون بارها تجدید چاپ شده و جوایز زیادی را نصیب خود کرده و از جانب بسیاری از افراد از جمله منتقدان و اهالی کتاب مورد تمجید و ستایش قرار گرفته است. کمتر پیش می‌آید اثری از نویسندگان داخلی این چنین ماندگار شود و از طرف افراد زیادی خوانده و به آن توجه شود. اما چه چیزی باعث شده که این اثر چنین ماندگار شود و از یاد نرود؟ این پرسشی است که ممکن است برای خیلی‌ها پیش بیاید بنابراین قصد داریم در ادامه‌ی این مطلب به نقد کتاب سمفونی مردگان و نکاتی در مورد این رمان شاهکار بپردازیم.
درباره‌ی عباس معروفی
عباس معروفی نویسنده‌ی شناخته شده و معروف ایرانی است و آثار متعددی تاکنون از او منتشر شده و مورد اقبال قرار گرفته است. او علاوه بر نوشتن رمان در زمینه‌ی روزنامه‌نگاری، شعر و نمایشنامه‌نویسی نیز فعال بود. او در ۲۷ اردیبهشت ۱۳۳۶ در تهران به دنیا آمد و دیپلم ریاضی و فیزیک گرفت اما تحصیلات دانشگاهی‌اش در رشته‌ی ادبیات دراماتیک در دانشکده‌ی هنرهای زیبا بود و یازده سال در دبیرستان خوارزمی و هدف برای درس ادبیات معلمی کرد. متأسفانه در ۱۰ شهریور ۱۴۰۱ ایشان درگذشت و دار فانی را وداع گفت.
عباس معروفی در طول دوران حیات خود بنیان‌گذار ماهنامه‌ی ادبی و اجتماعی گردون در سال ۱۳۶۹ بود و همچنین در سال ۱۳۷۱ در مجله‌ی ادبی آیینه‌ی اندیشه فعالیت می‌کرد. ایشان با وجود اینکه در خانواده‌ای مرفه به دنیا آمد اما مشاغل زیادی را تجربه کرد اما هیچ‌وقت از رویای خود یعنی نوشتن دست نکشید.
از دیگر آثار معروف عباس معروفی می‌توان به سال بلوا و پیکر فرهاد و فریدون سه پسر داشت، اشاره کرد.
مجله آنلاین عصر ۵شنبه مطالعه نقد کتاب شفای زندگی را به شما پیشنهاد میکند.
بررسی و نقد رمان سمفونی مردگان
این رمان تا به حال زبان‌های مختلفی از جمله ایتالیایی و آلمانی و یونانی ترجمه شده است. این کتاب در سال ۲۰۰۱ برنده‌ی جایزه‌ی بنیاد انتشارات ادبی فلسفی سورکامپ شد. علاوه بر این هفته‌نامه‌ی دی ولت سوئیس در مورد آن نوشت:
قبل از هر چیز باید گفت که سمفونی مردگان یک شاهکار است.
یکی از موارد قابل توجه در این رمان نوع روایت آن است. روایت این داستان منحصربه‌فرد است. راوی در طول داستان چندین بار عوض می‌شود و هر بار از دید یک شخصیت متفاوت قصه گفته می‌شود و همین سبب آن شده تا جهان‌بینی و نگرش تمام شخصیت‌ها برای مخاطب معلوم شود و یک طرفه به قاضی نرود. در این رمان می‌بینیم که ناگهان از زمان حال به گذشته می‌رویم و مدام مکان‌ها و زمان‌ها عوض می‌گردد.
داستان از این قرار است که جابر پدر آیدین که شخصیت اصلی داستان است از کتاب خواندن بیش از اندازه‌ی پسرش می‌ترسد و معتقد است اگر او این راه را ادامه دهد به جایی نمی‌رسد و برای همین او را از مطالعه منع میکند و در نهایت کار به جایی می‌رسد که کتاب‌ها و حتی اتاقش را در آتش می‌سوزاند و معتقد است تمام این‌ها اسباب شیطان هستند و فتنه‌ی اوست که با پسرش چنین کرده است. تمام این رفتارهای پدر باعث می‌شود که فشار روانی روی آیدین روز به روز بیشتر شود.
در این رمان که تاکنون بیش از نیم میلیون نسخه از آن به فروش رسیده است با توصیف وضعیت اسفناک و مصیبت‌بار آیدین نویسنده می‌خواهد به ما بگوید که مراقب آیدین‌های اطرافمان باشیم و به علایق و عقاید اطرافیان احترام بگذاریم و با تحمیل عقاید و فشار روی ایشان سبب آسیب‌های روحی در ایشان نشویم. در قسمتی از پشت جلد این کتاب آمده است که:
کدام یک از ما آیدینی پیش رو نداشته است، روح هنرمندی که به کسوت سوجی دیوانه اش در آورده ایم، به قتلگاهش برده ایم و با این همه او را جسته ایم و تنها و تنها در ذهن او زنده مانده ایم. کدام یک از ما؟
یکی از موارد اعجاب‌انگیز سمفونی مردگان این است که داستان در شهر اردبیل روایت می‌شود این در حالی است عباس معروفی تا به حال به این شهر سفر نکرده است اما توصیفاتی که از مردمان آنجا و مکان‌های این شهر ارائه می‌دهد کم‌نظیر و خواندنی است گویی که نویسنده سال‌ها در این شهر حضور داشته است. برخی از منتقدان این کتاب را مشابه رمان خشم و هیاهو اثر ویلیام فاکنر می‌دانند.
همچنین میتوانید نقد و بررسی کتاب کیمیاگر را بخوانید.
در بخشی از این کتاب می‌خوانیم:
گفته بود: «کاش آدم می‌توانست با مرگ مبارزه کند.»
گفتم: «چه جوری؟»
گفت: «جوری که نخواهد بمیرد. یک تقلای حسابی.»
گفتم: «ممکن نیست. مرگ همیشه یک جور نیست. هر دفعه شکل تازه‌ای دارد.»
پیشنهاد عصر پنج‌شنبه این است که اگر تا به حال این کتاب را نخوانده‌اید حتماً آن را در فهرست کتاب‌هایی که می‌خواهید مطالعه کنید قرار دهید.
- عالی