ریکاوری هارد فرمت شده – باید ها و نباید ها
یکی از تلخ‌ترین سناریوها در مواجه با سیستم‌های کامپیوتری این است: متوجه می‌شوید که یک هارد دیسک مهم فرمت شده است و اکنون دادههای موجود روی آن غیر قابل دسترسی هستند. شاید درایو به طور سهوی فرمت شده باشد، یا به هر دلیل دیگری اما حالا با یک هارد فرمت شده مواجه هستید که به اطلاعات موجود روی آن نیاز دارید. در این موقعیت باید به سراغ روشهای ریکاوری هارد فرمت شده برویم. در این مطلب، درباره این روش‌ها به طور کامل توضیح داده شده است. مهم نیست که چگونه این اتفاق افتاده، مهم این است که حالا پس از قالب بندی مجدد، برای دسترسی به دادهها و در واقع ریکاوری هارد دیسک چه باید بکنید. نگران نباشید، گزینه‌‌هایی در دسترس شما هستند که می‌توانند اطلاعات از دست رفته شما را بازگردانند.
فرمت کردن با فایل‌های شما چه می‌کند؟
کمی وقت بگذاریم تا بفهمیم فرمت کردن هارد دیسک دقیقاً چه کاری روی هارد شما انجام می‌دهد. هنگامی که یک هارد دیسک را فرمت می‌کنید، سیستم عامل توانایی خود را برای ارجاع به دادههای روی دیسک از دست می‌دهد. تا زمانی که بخش‌های درایو، دوباره نویسی نشوند، هنوز فرصتی برای بازیابی هارد دیسک فرمت شده وجود دارد چون فایلها و دادهها هنوز وجود دارند، اما سیستم عامل شما نمی‌تواند به آنها دسترسی داشته باشد. تنها کاری که قالب‌بندی مجدد یا همان فرمت کردن انجام می‌دهد حذف نشانگرهای موجود است که به سیستم عامل شما می‌گویند که فایلها در کجا قرار دارند.
اگر متوجه شدید که به طور ناخواسته درایوی را که می‌خواهید بازیابی کنید، فرمت کرده‌اید، باید فوراً استفاده از آن درایو را متوقف کنید تا از بازنویسی بخش‌هایی که ممکن است حاوی دادههایی مورد نیاز شما باشند، جلوگیری شود. بهترین شانس شما برای بازیابی فایل‌های از دست رفته این است که در اسرع وقت فرآیند بازیابی را آغاز کنید.
نحوه بازیابی هارد فرمت شده بدون بکاپ
نداشتن بکاپ یا به ترجمه درست‌تر، پشتیبان در زمانی که هارد دیسک شما فرمت شده، می‌تواند استرس زا باشد. اما نگران نباشید، حتی بدون بکاپ گیری، هنوز راه‌هایی برای بازیابی اطلاعات از هارد دیسک وجود دارد. موفقیت در بازیابی اطلاعات از دست رفته شما، به طور قابل توجهی به دو عامل اصلی بستگی دارد:
１- نوع درایوی که دارید: هاردهای SSD و HDD به طور متفاوتی اطلاعات را مدیریت می‌کنند. هنگامی‌که یک SSD را فرمت می‌کنید، اطلاعات شما از طریق فرایندی به نام TRIM به طور دائم از سلول‌های فلش حذف می‌شود و بازیابی اطلاعات SSD را بسیار پیچیده‌تر و چالش برانگیزتر می‌کند. در مقابل، HDD ها از دستور TRIM استفاده نمی‌کنند و اطلاعات آنها پس از فرمت قابل بازیابی باقی می‌ماند.
２- نوع فرمت انجام شده: قابلیت بازیابی اطلاعات از یک هارد دیسک فرمت شده، به این بستگی دارد که کدام نوع فرمت انجام شده است: سریع یا کامل. در فرمت سریع دادههای شما به راحتی قابل بازیابی هستند زیرا در این روش فقط جداول آدرس حذف می‌شوند اما فرمت کامل، تمام بخش‌‌ها را پاک می‌کند و روی آنها صفر می‌نویسد؛ در نتیجه بازیابی اطلاعات آنها غیرممکن می‌شود.
اگر ابزار نرم افزاری مناسب را انتخاب و فرآیند بازیابی را در اولین فرصت شروع کنید (قبل از ذخیره اطلاعات جدید در هارد دیسک فرمت شده)، ممکن است بتوانید همه پارتیشن‌های فرمت شده و فایل‌های خود را با آنها بازیابی کنید. تعدادی ابزار نرم افزار بازیابی اطلاعات برای بازیابی در هر دو سیستم عامل مک و ویندوز وجود دارد. نرم افزارهایی مانند Disk Drill یک گزینه عالی است. یک نسخه رایگان برای دانلود در دسترس است، بنابراین می‌توانید این ابزار را امتحان کنید و ببینید چه کاری می‌تواند برای شما انجام دهد. EaseUS Data Recovery Wizard نرم افزار دیگری است که به بازیابی اطلاعات فرمت شده از Windows و Mac کمک می‌کند. نرم افزار بازیابی اطلاعات EaseUS بیش از ۱۰ سال است که به کاربران در سراسر جهان در بازیابی اطلاعات حذف شده، فرمت شده و غیرقابل دسترس کمک می‌کند. از نظر سهولت استفاده، سرعت اسکن عمیق، نرخ موفقیت بازیابی اطلاعات بالا و پشتیبانی سریع از مشتری، به عنوان یکی از بهترین برنامه‌های بازیابی اطلاعات هارد دیسک فرمت شده شناخته شده است.
بازیابی اطلاعات از هارد دیسک فرمت شده با بکاپ
در اینجا نحوه بازیابی اطلاعات با استفاده از روشهای مختلف پشتیبان گیری در Mac و Windows آمده است:
کاربران مک: بازیابی اطلاعات با پشتیبان گیری ماشین زمان
- برای بازیابی اطلاعات از هارد دیسک فرمت شده با استفاده از نسخه پشتیبان:
- با کلیک بر روی نماد Time Machine در نوار منو در سمت راست بالای صفحه Mac خود به Time Machine دسترسی پیدا کنید.
- برای شروع فرآیند بازیابی، “Enter Time Machine” را از منوی کشویی انتخاب کنید.
- به قسمت پشتیبان Time Machine درایو فرمت شده بروید. در صورت نیاز از قسمت جستجو در گوشه سمت راست بالا برای جستجو بر اساس نام، عبارت یا تاریخ استفاده کنید.
- با استفاده از جدول زمانی در لبه سمت راست صفحه برای مشاهده تاریخ‌‌ها و زمان‌های خاص، نسخه‌های پشتیبان را مرور کنید.
- فایلها یا پوشههایی را که برای بازیابی نیاز دارید پیدا و انتخاب کنید. برای پیش نمایش و تایید انتخاب خود، نوار فاصله را فشار دهید.
- برای بازیابی موارد انتخاب شده، که به مکان اصلی خود در مک شما بازگردانده می‌شوند، روی “بازیابی” کلیک کنید.
کاربران ویندوز: استفاده از تاریخچه فایل (File History) برای بازیابی اطلاعات از درایو فرمت شده
- با کلیک بر روی منوی Start و انتخاب نماد تنظیمات، تنظیمات ویندوز را باز کنید.
- اینجاست که می‌توانید به تنظیمات سیستم از جمله گزینه‌های پشتیبان گیری و بازیابی دسترسی داشته باشید.
- تاریخچه فایل (File History) را در پنجره تنظیمات جستجو کنید. با این کار گزینه “بازیابی فایل‌های خود با سابقه فایل” ظاهر می‌شود. برای ادامه روی این گزینه کلیک کنید.
- در پنجره File History به دنبال نسخه پشتیبان از درایوی فرمت شده بگردید. برای یافتن مرتبط‌ترین نسخه پشتیبان، می‌توانید دسته بندی‌های زمانی مختلف را مرور کنید.
- پشتیبان‌گیری را مرور کنید و فایلها یا پوشههایی را که می‌خواهید بازیابی شود، انتخاب کنید. File History به شما امکان می‌دهد موارد خاصی را برای بازیابی انتخاب کنید.
- پس از انتخاب فایل ها یا پوشه‌های لازم، روی دکمه سبز رنگ بازیابی کلیک کنید تا بازیابی اطلاعات انتخاب‌شده در محل اصلی خود در هارد دیسک آغاز شود.
مواردی که بازیابی اطلاعات از هارد دیسک فرمت شده غیرممکن است
１- فرمت کامل: بر خلاف فرمت سریع که فقط ابرداده سیستم فایل را پاک می‌کند، یک فرمت کامل به طور کامل کل درایو را با صفر بازنویسی و اساساً تمام دادههای قبلی را پاک می‌کند. فرمت کامل، بازیابی اطلاعات از درایو را عملا غیر ممکن می‌کند. از دیدگاه حرفه‌ای، دادههای یک درایو کاملا فرمت شده با استفاده از ابزارهای بازیابی استاندارد، غیرقابل بازیابی هستند.
２- رمزگذاری: اگر هارد دیسک شما قبل از فرمت شدن رمزگذاری شده باشد، دادهها به هم ریخته و غیرقابل استفاده می‌مانند حتی اگر بازیابی شوند. بدون کلید رمزگذاری، دسترسی به این دادهها امکان پذیر نیست.
３- SSD های مجهز به TRIM :SSD های مدرن سرعت انتقال داده فوق العاده‌ای به لطف TRIM دارند اما TRIM چیست؟ یک ویژگی افزایش عملکرد که توسط SSDها پشتیبانی می‌شود و به سیستم عامل اجازه می‌دهد تا به طور فعال دادههای حذف شده را پاک کند و بلوک‌ها برای فایل‌های جدید آماده کند. متاسفانه، دادههایی که یک بار پاک شده اند قابل بازیابی نیستند.
- عالی