چگونه اتاق کودک و نوجوان خود را سر و سامان دهیم؟
فرآیند مرتب کردن اتاق کودک و نوجوان شامل مراحل زیر است:
- گردگیری سطوح، شامل قاب پنجره‌ها و قرنیزها
- تمیز کردن اشیا تزیینی و دکوری
- گردگیری و تمیز کردن تمام مبلمان و وسایل
- جارو کشیدن کف و وسایل روکشدار
- مرتب کردن تخت و استفاده از ملافه‌های تمیز
با دنبال کردن نکات زیر اتاق به سرعت مرتب خواهد شد:
- لباس‌ها را جمع کنید. اگر دور و برتان پر از لباس است، آنهایی را که قابل پوشیدن است به رخت آویز بیاویزید.
لباسهای کثیف را داخل سبد لباسهای چرک بیاندازید.
- تختخواب را مرتب کنید. اگر ملافه‌ها را یک یا دو هفته است که نشسته‌اید، آنها را عوض کنید و همراه لباسهای کثیف در سبد بیاندازید. وقتی تختخواب مرتب شد، بعد از آن میتوانید برای جمع و جور کردن بقیه وسایل استفاده کنید. مثلاً میتوانید لوازم التحریر فرزندتان را روی تخت مرتب کرده و سپس سر جایشان قرار دهید.
مراقب به‌هم‌ریختگی‌های کوچک باشید. اسباببازیها، کتابها، ظرف‌های کثیف، موبایل و تبلت، همه را در جایی که به آن تعلق دارند قرار دهید و اگر جای مشخصی ندارند، برای آنها جایی تعیین کنید.
- اسباب بازی‌های کثیف را در گوشه‌ای جمع کنید، تا بعداً تمیز شان کنید.
اسباب بازی ها خود به خود تمیز نمی‌شوند، پس راهکارهایی را که در ادامه خواهم گفت انجام دهید.
- کمد و میزتان را مرتب کنید. در سطلی مقداری آب گرم و چند قطره مایع ظرفشویی بریزید. دستمالی را با این مایع مرطوب کرده و کلیه سطوح سخت را پاک کنید. دستگیره در، قاب پنجره، قفسه‌های کتاب، کامپیوتر و سایر سطوح را که گرد و غبار روی آنها می‌نشیند را فراموش نکنید. بعد از پاک کردن، با حوله تمیز آنها را خشک کنید.
- شیشه‌ها را پاک کنید. با مایع شیشه پاک کن و دستمالی نرم آینه و شیشه پنجرهتان را پاک کنید. روزنامه‌های باطله و فیلتر قهوه برای این کار مناسب هستند و روی آنها ردی به جای نمی‌گذارند.
- جارو بکشید. تمام خرده ریزهای روی صندلی و تخت را با جاروبرقی جمع کنید و این کار را حداقل هفته‌ای یک بار انجام دهید.
- کف را تمیز کنید. تمیز کردن کف را برای آخر نگه دارید. ابتدا مطمئن شوید تمام اشیای ریز را از روی زمین جمع کردهاید. اگر در اتاقتان فرش پهن کردهاید، کل آن را جارو بکشید، حتی زیر تخت. اگر اتاقتان کفپوش و یا پارکت دارد، ابتدا کف را با جارو تمیز کنید. سپس آن را تی بکشید. حالا که اتاق مرتب و تمیز است به خود استراحتی بدهید.
لذت بردن از انجام کار
- موسیقی: تمیزکاری به همراه موسیقی همیشه لذت بخش است. اگر با کس دیگری این کار را انجام می‌دهید میتوانید رقص را هم چاشنی کارتان کنید.
- بازی:هنگام انداختن آشغال در سطل زباله و یا جمع کردن لباسهای چرک یک بازی بسکتبال ترتیب دهید.
- استراحت: بعد از هر مرحله از تمیزکاری استراحت کنید. میتوانید در این مدت یک بازی کامپیوتری کوتاه انجام دهید، یا چیزی خورده و یا حتی کمی نرمش کنید تا ضربان قلبتان بالا رود و سپس کارتان را ادامه دهید.
- جوراب های جادویی: روی کف چوبی و یا کفپوش مایع پاک کننده اسپری کرده، یک جفت جوراب تمیز حوله‌ای بپوشید و شروع کنید به سرسره بازی. با این روش هم تفریح کرده و هم کف اتاق را تمیز کردهاید. به خاطر داشته باشید که از جوراب‌های کهنه برای این کار استفاده کنید، چرا که معمولاً بعد از اینکار دیگر جوراب‌ها قابل استفاده نخواهند بود.
- جایزه‌های پنهان: برای ترغیب کودک برای نظافت اتاقش در گوشه و کنار اتاق به هم ریخته‌تان جوایزی پنهان کنید، مانند کمی خوراکی و یا پول. پیدا کردن این جایزه‌ها هنگام مرتب کردن اتاق برای کودک لذتبخش خواهد بود.
راهکارهایی برای والدین
گاهی متقاعد کردن کودک برای مرتب کردن اتاق کار سختی است، ولی اگر بچه‌ها انگیزه و ابزار لازم را داشته باشند و اگر بدانند تمیز کاری چه اهمیتی دارد، کار شما راحت تر می‌شود.
راهکارهای زیر می‌توانند کارآمد باشند:
به کودک توضیح دهد که چرا تمیزی اینقدر مهم است. به آنها بگویید که مرتب و تمیز کردن خانه وظیفه همه اعضای خانواده است.
قبول مسئولیت تمیز کردن اتاق راهی برای لذت بردن از فضای اطرافتان است و این همکاری در خانواده باعث شادی اعضای خانواده می‌شود. اگر فرزند شما برای درک کردن این موضوع خیلی کوچک است، باید از ابزارهای انگیزشی دیگری استفاده کنید.
- جایزه بدهید: بسیاری از والدین پول تو جیبی هفتگی را به عنوان جایزه و مشوقی برای انجام مسئولیت‌های کودک در نظر می‌گیرند. ولی این پاداش حتماً نباید مالی و پولی باشد. شما میتوانید یک سیستم امتیازدهی ایجاد کنید، که بچه‌ها بتوانند با کسب امتیاز به جایزه دست پیدا کنند. مانند تماشای بیشتر تلویزیون و یا هر چیز دیگری که برای کودک جذاب است.
- لیستی آماده کنید و کارهایی که باید توسط کودک انجام شود را در آن مشخص کنید: سپس کارهای انجام شده را علامت بزنید. برای بچه‌های کوچکتر از برچسب استفاده کنید. یادتان باشد که وظایف کودک را به او یادآوری کنید. به این ترتیب عادت‌های خوب را در کودکی نهادینه خواهید کرد.
- شخصی سازی کنید: در مورد چیدمان وسایل اتاق کودک از او نظر بخواهید. اگر می‌خواهند دکور اتاقشان را تغییر دهند، کمکشان کنید و از این فرصت نیز برای تمیز کردن زیر وسایل جابجا شده استفاده کنید. وقتی اتاق را با نظر کودک چیدمان کنید، کودک احساس مسئولیت بیشتری در مورد فضایی که متعلق به خود اوست، خواهد کرد.
- پیشنهاد کمک بدهید: گاهی کودک شما خسته و بی‌انگیزه است و به کمک نیاز دارد. به او بگویید که کمکش می‌کنید، ولی در عوض او هم باید در انجام کارها به شما کمک کند. اگر فقط چند دقیقه اول را با او همراهی کنید، انگیزهی لازم برای ادامه کار را به دست خواهد آورد.
راهکارهایی برای ساماندهی اتاق کودک
اول از همه باید اتاق به اندازه کافی قفسه، جعبه و سبد برای جای دادن اسباب بازی‌ها، وسایل سرگرمی، لباس‌ها و سایر وسایل داشته باشد.
اگر وسایل کودک جای مشخصی داشته باشند و وسایل مشابه در یک جا قرار داده شوند، کودک در هر سنی قادر خواهد بود جای آنها را به خاطر بسپارد.
کودکان بزرگتر می‌توانند از برچسب‌ها و کدهای رنگی برای مشخص کردن جای وسایل‌شان کمک بگیرند. کدهای رنگی برای کودکان کوچکتری که نمی‌توانند بخوانند نیز مناسب است.
در ادامه به چند راهکار مقرون به صرفه اشاره می‌کنیم:
- کشوهای پلاستیکی: این کشوهای ارزان قیمت را میتوانید در رنگ های مختلف برای دسته‌بندی وسایل کودک تهیه کنید.
- جعبه‌های دست دوم: اگر سری به سوپرمارکت‌های محلی و یا سمساری‌ها بزنید، جعبه‌های دست دوم ارزان و یا حتی رایگان پیدا خواهید کرد. این جعبه‌ها را میتوانید کنار هم بچینید و برچسب بزنید و یا حتی با میخ آنها را به هم وصل کنید و قفسه بسازید.
- انباری زیر تخت: از جعبه‌های با طول زیاد برای نگهداری وسایل در زیر تخت استفاده کنید. چه بخواهید و چه نخواهید زیر تخت وسایل زیادی انبار خواهد شد. پس با این کار به آنها سر و سامان دهید. حتی میتوانید این جعبه‌ها را با چرخ تجهیز کنید، تا استفاده از آنها راحتتر باشد.
- گزینه‌های عمودی برای ساماندهی اتاق: رخت‌آویز برای لباس‌ها، قفسه برای اسباب بازی‌ها و اجزای دکوراتیو و آویزهای کفش، همه گزینه‌هایی برای استفاده بیشتر از فضای اتاق هستند. فقط کافی است مورد مناسب را برای اتاق کودکتان انتخاب کنید.
- تمیزکردن اسباب بازی‌ها :اسباببازیها را باید حداقل ماهی یکبار تمیز کرد. کودک آنها را روی زمین می‌کشد، آنها را بیرون رها می‌کند و اگر نوپا باشد، آنها را به دهان می‌برد و ممکن است باعث بیماری شوند. به شما یاد می‌دهیم که چگونه اسباببازیها را در خانه تمیز کنید.
اسباب بازی‌های مخملی و یا پلاستیکی را در ماشین لباسشویی بشویید: خیلی از اسباب بازی‌های مخملی با یک شستشوی ساده کاملاً نو شوند و به خاطر داشته باشید که برچسب دستورالعمل شستشوی آنها را بخوانید.
اسباب بازی‌های پلاستیکی و کوچک را داخل کیسه توری و حتی یک رو بالشی گذاشته و به صورت جدا از سایر اسباب بازی‌ها بشویید.
اسباب بازی‌هایی با جنس سخت را در ماشین ظرفشویی بشویید و اجازه دهید با شوینده و آب داغ حسابی تمیز شوند. اگر فقط اسباب بازی‌ها را در ماشین قرار دادهاید، میتوانید برای تمیز شدن بیشتر آنها، از نصف پیمانه سفید کننده و یا سرکه استفاده کنید.
این اسباب بازی‌ها را با دست نیز میتوانید بشویید. این کار را داخل سینک و با مایع ظرفشویی انجام دهید. میتوانید برای ۵ دقیقه آنها را در مخلوطی از آب و سفید کننده و آب و سرکه سفید غوطه‌ور کنید و سپس آبکشی و خشک کنید.
- اسباب بازی‌های چوبی را با سرکه تمیز کنید. این روشی کارآمد برای اسباب بازی های چوبی است. ظرف اسپری را به مقدار مساوی از آب و و سرکه سفید پر کنید.
این محلول را روی اسباب بازی‌ها اسپری کنید و بعد از ۱۵ دقیقه به خوبی آنها را پاک کنید، تا بوی سرکه را به حداقل برسانید و اگر هنوز بوی سرکه می‌دادند بار دیگر آنها را با اسپری آب خیس کنید و دوباره خشک کنید.
- وسایل الکترونیکی را با الکل پاک کنید. وسایلی مانند: تبلت و موبایل نباید خیس شوند، ولی حتماً باید پاک شوند. ابتدا کاور آنها را خارج کنید. سپس با یک دستمال میکروفایبر مرطوب گرد و غبار آنها را پاک کنید. سپس با یک دستمال آغشته به الکل به خوبی آلودگی و جرم‌ها را از بین ببرید. اجازه دهید تا کاملاً خشک شوند و بعد آنها را داخل کاور قرار دهید.
- اسباب‌بازی‌های فضای بیرون را مرتب تمیز کنید. این اسباببازیها مانند وسایل ورزشی، جعبه‌های شن و خانه‌های بازی، ممکن است میزبان پرندگان، موش‌ها و حیوانات خانگی باشند و موجب ابتلا به بیماری‌های میکروبی شوند. این وسایل را به صورت مرتب با اسپری‌ها و دستمال‌های ضدعفونی کننده و یا حتی با آب گرم و صابون تمیز کنید.
کارهای روزمره متناسب با سن کودک:
از لیست زیر کمک بگیرید و کارهایی را که کودک شما در هر سن می‌تواند انجام دهد را انتخاب کنید:
۲ تا ۵ سال:
- جمع کردن اسباب بازی‌ها
- گردگیری
- جمع کردن کتابها
- قرار دادن لباس‌ها در سبد
- استفاده از جارو برقی دستی
۶ تا ۸ سال:
- تمام کارهای لیست بالا
- مرتب کردن تخت
- جدا کردن لباسهای کثیف
- جارو کردن کف اتاق
بالاتر از ۹ سال:
- تمام کارهای لیست‌های بالا
- آویزان کردن لباسهای تمیز
- پاک کردن شیشه‌ها و سطوح
- جارو و تی کشیدن
- عوض کردن ملافه‌ها
- شستن اسباب بازی‌ها در ماشین ظرفشویی و سینک، البته بدون سفید کننده و مواد شیمیایی