تفاوت میان وجترین و وگان چیست؟
هر دو گروه وجترین و وگان ، ترجیح می‌دهند که گوشت مصرف نکنند. با این تفاوت که وگان‌ها روش سخت‌گیرانه‌تری داشته و از مصرف لبنیات، تخم مرغ، عسل و استفاده از محصولات حیوانی مانند: چرم و ابریشم اجتناب می‌کنند.
هر دو نوع گیاهخواری وگان و وجترین، بین مردم محبوب هستند. با این حال برخی از افراد تفاوت بین این دو رژیم را کمی گیج‌کننده می‌دانند. به خصوص که چندین نوع رژیم گیاهخواری وجود دارد.
در این مقاله، به شباهت‌ها و تفاوت‌های میان وگان و وجترین خواهیم پرداخت. همچنین فواید رژیم‌های مناسب‌تر را مورد بررسی قرار داده و راجع به خطرات و ملاحظات رژیم‌های غذایی کاهش وزن، صحبت خواهیم کرد.
طبق تعریف انجمن گیاهخواران، گیاهخوار فردی است که فرآورده‌ها یا محصولات جانبی ناشی از ذبح حیوانات را نمی‌خورد.
گیاهخواران موارد زیر را مصرف نمی‌کنند:
- گوشت گاو
- گوشت خوک
- مرغ
- بوقلمون
- اردک
- ماهی
- صدف
- حشرات
- مایه پنیر
- ژلاتین و انواع دیگر پروتئین حیوانی
- فرآورده‌ها یا چربی‌های حاصل از ذبح حیوان
با این حال، بسیاری از گیاهخواران، محصولات جانبی که نیازی به ذبح حیوان ندارد را، مصرف نمی‌کنند. محصولاتی مانند: تخم مرغ، محصولات لبنی، مانند شیر، پنیر، ماست و عسل.
به طور معمول، گیاهخواران طیف وسیعی از میوه‌ها، سبزیجات، آجیل‌ها، دانه‌ها، غلات، حبوبات و جایگزین‌های گوشت را که از مواد تشکیل می‌شوند را، مورد استفاده قرار می‌دهند.
انواع رژیم گیاهخواری ، در زیر ذکر شده‌اند
- رژیم گیاهخواری لاکتو اوو: افرادی که از این رژیم استفاده می‌کنند، از استفاده هر نوع گوشت یا ماهی، خودداری می‌کنند. اما از سایر محصولات لبنی و تخم مرغ استفاده می‌کنند.
- رژیم گیاهخواری لاکتو وجترین: افراد پیرو این رژیم، هیچ گوشت، ماهی یا تخم مرغی مصرف نمی‌کنند، اما محصولات لبنی را مصرف می‌کنند.
- رژیم گیاهخواری اوو: افرادی که از این رژیم پیروی می‌کنند، هیچ نوع گوشت یا ماهی و یا محصولات تهیه شده از آنها را مصرف نمی‌کنند.
- رژیم گیاهخواری پسکاتارین: افراد پیرو این رژیم، از همه انواع گوشت به جز ماهی خودداری می‌کنند. این نوع رژیم، ویژگی‌های لازم برای تعریف سنتی گیاهخواری را برآورده نمی‌کند و بسیاری از مردم، این رژیم را به عنوان رژیمی نیمه گیاهخواری و یا رژیمی انعطاف‌پذیر معرفی می‌کنند.
وگانیسم چیست؟
وگانیسم، نوعی سخت‌گیرانه از رژیم وجترین است. وگان‌ها، از مصرف هرگونه فرآورده‌های دامی و مشتقات آن پرهیز می‌کنند. جامعه وگان، گیاهخواری را به عنوان “روشی برای زندگی تعریف کرده است که سعی بر آن دارد تا حد امکان و تا آنجا که عملی است، جلوی هر نوع استثمار و ظلم نسبت به حیوانات برای تهیه غذا، لباس یا هر هدف دیگری را از بین ببرد.”
وگان‌ها به شدت از مصرف هر نوع غذا یا نوشیدنی حاوی گوشت، مرغ، ماهی و صدف، تخم مرغ، محصولات لبنی، عسل، حشرات، مایه پنیر، ژلاتین و انواع دیگر پروتئین‌ها و چربی‌های حیوانی خودداری می‌کنند.
وگان‌های سخت‌گیر، حتی از این اصول هم فراتر رفته‌اند و تا جای ممکن سعی بر عدم استفاده از محصولاتی دارند که به صورت مستقیم و یا غیر مستقیم از حیوانات بهره‌کشی می‌کنند. محصولاتی مانند: چرم، پشم، ابریشم، موم، صابون، شمع و سایر محصولات حاوی چربی مانند: پیه، محصولات لاتکس حاوی کازئین، محصولات آرایشی و بهداشتی تولید شده از حیوانات و همچنین آزمایش‌هایی که بر روی حیوانات انجام می‌شود.
مزایای سلامتی
تحقیقات علمی، نشان داده‌اند که رژیم‌های گیاهخواری، می‌توانند فوایدی برای سلامتی داشته باشند. در مطالعه‌ای که در سال ۲۰۱۷ انجام شد، اثربخشی رژیم غذایی گیاهی در ۴۹ بزرگسال دارای اضافه وزن که حداقل یکی از شرایط زیر را داشته‌اند، مورد بررسی قرار گرفت:
- دیابت نوع ۲
- بیماری ایسکمیک قلب
- فشار خون بالا
- سطح کلسترول بالا
پژوهشگران به صورت تصادفی، شرکت‌کنندگان را در دو گروه رژیم غذایی طبیعی و رژیم غذایی کم‌چرب و گیاهی جای دادند. این رژیم، شامل کالری شماری منظم و یا ورزش منظم نبود. جلسات مداخله‌ای، دو ساعت در هفته بود که به شرکت‌کنندگان آموزش‌های آشپزی و پزشکی ارائه می‌شد. به گروه رژیم غذایی طبیعی، هیچ گونه آموزشی ارائه نشد. در پیگیری‌های شش ماهه و دوازده ماهه، شرکت‌کنندگان در گروه رژیم غذایی کم‌چرب و گیاهی، کاهش قابل توجه شاخص توده بدنی و سطح کلسترول را نشان دادند.
یک بررسی سیتماتیک و متاآنالیز در سال ۲۰۱۷، نشان داد که رژیم‌های گیاهی می‌توانند به کاهش کلسترول کل، کلسترول لیپوپروتئین با چگالی کم و کلسترول لیپوپروتئین با چگالی بالا کمک کنند.
محققان تاکنون به چگونگی تغییرات کلسترول بر نتایج بیماری‌های قلبی، پی نبرده‌اند. مطالعه‌ای دیگر در سال ۲۰۱۶ نشان داده است که گیاه‌خوارانی که در آسیای جنوبی و آمریکا زندگی می‌کنند نسبت به افراد غیرگیاه‌خوار، کم‌تر دچار چاقی می‌شوند.
یک بررسی در سال ۲۰۱۹ نشان داده است که رژیم‌های گیاهی می‌توانند حدی از مزایای سلامت قلب و عروق را برای ورزشکاران تامین کنند. این مزایا شامل موارد زیر است:
- کاهش سطح کلسترول و کاهش فشار خون
- بهبود جریان خون
- کنترل بهتر قند خون
- پایین آوردن خطر آترواسکلروز
- کاهش التهاب اکسیداتیو
مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۹، ارتباط میان رژیم غذایی بر پایه گیاهان و کاهش خطر ابتلا به بیماری مزمن کلیه را مورد تایید قرار داد. همچنین، افرادی که رژیم غذایی ناسالم را همراه با درصد بیشتری از غذاهای شیرین شده دنبال می‌کنند، بیشتر در خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن می‌باشند.
کدام رژیم غذایی سالم تر است؟
هر دو رژیم وجترین و وگان مزایای مشابهی دارند و به طور کل، مردم را به خوردن غذاهای غنی از آنتی‌اکسیدان، تشویق می‌کنند.
این که بخواهیم تعیین کنیم کدام رژیم، سلامتی بیشتری به همراه دارد، کار دشواری به نظر می‌رسد. هر دوی این رژیم‌ها، مزایا و معایب خاص خودشان را دارند.
به عنوان مثال، برخلاف وگان‌ها، وجترین‌های لاکتو، کلسی، فسفر و ویتامین D را از محصولات لبنی مصرفی تامین می‌کنند. با این حال، اجتناب از مصرف لبنیات و تخم مرغ، به گیاهخواران کمک می‌کند که سطح کلسترول خود را پایین نگه دارند.
وگان‌ها همچنین، در صورت مواجه شدن با کمبود اسیدهای چرب امگا ۳، به ویژه EPA و DHA حتی در صورت مصرف منابع غذایی آن، در معرض خطر هستند. DHA برای عملکردهای شناختی مغز و همچنین جلوگیری از مه مغزی، ضروری به نظر می‌رسد.
گیاهخواران پسکاتارین، EPA و DHA مورد نیازشان را، به راحتی از تخم مرغ و غذاهای دریایی تامین می‌کنند. بر اساس مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۹، بزرگسالان آرژانتینی که وگانیسم را انتخاب کرده‌اند، از سلامتی بیشتری نسبت به وجترین‌ها و غیرگیاه‌خواران، برخوردار بوده‌اند.
از نظر متخصصان، سبک زندگی وگان شامل موارد زیر است:
- مصرف یک غذای کامل، رژیم غذایی گیاهی
- ورزش روزانه
- نوشیدن بیش از هشت لیوان آب در روز
- قرار گرفتن در معرض نور خورشید به صورت منظم
- با این همه، پیروی از یک رژیم گیاهی، نمی‌تواند ضامن سلامتی باشد.
- هنوز هم وگان‌ها و وجترین‌هایی هستند که سبک زندگی ناسالم دارند و یا ناخواسته از یک غذای فرآوری شده استفاده می‌کنند.
کدام یک از رژیم های غذایی برای کاهش وزن بهتر است؟
مطالعه‌ای در آمریکای شمالی و در سال ۲۰۰۶ نشان داد که BMI وگان‌ها از BMI وجترین‌ها و گوشت‌خواران کم‌تر است. یک توضیح احتمالی برای این روند، ممکن است به این دلیل باشد که وگان‌ها، تخم مرغ و لبنیات مصرف نمی‌کنند.
همچنین این مطالعه نشان داد که افرادی که بیش از ۵ سال وگان بوده‌اند، نسبت به وجترین‌ها و گوشت‌خواران، وزن کم‌تری دارند.
در سال ۲۰۱۸ نیز، مطالعه‌ای بر روی ۷۵ بزرگسال مبتلا به چاقی انجام شد که محققان، افراد را در سه گروه وگان، رژیم غذایی کم‌چرب و رژیم روتین شامل پروتئین، طبقه‌بندی کردند. پس از ۱۶ هفته، شرکت‌کنندگان گروه وگان، به طور قابل توجهی چربی دور شکم خود را از دست داده بودند.