بیزینس پلن چیست؟ آشنایی با انواع طرح کسب و کار

بیزینس پلن سندی می باشد که اهداف شرکت را با جزئیات و اینکه چطور برای رسیدن به اهدافش برنامه‌ریزی دارد را مشخص می‌کند. بیزینس پلن یا طرح کسب و کار یک نقشه از نظر بازاریابی، مالی و اجرایی می‌باشد. هم شرکت ها و هم استارتاپ ها از بیزینس پلن استفاده می کنند.

بیزینس پلن چیست؟

یک بیزینس پلن، سند مهمی است که بخش داخلی و خارجی شرکت را هدف قرار می دهد. مثلاً، یک بیزینس پلن برای جذب سرمایه گذاری قبل از اینکه شرکت فرآیند اثبات شده و سوددهی را آغاز کند، بکار می رود. همچنین، وام گرفتن از نهادهای مالی را تضمین می کند.

علاوه بر این، یک بیزینس پلن می تواند تیم اجرایی را در مسیر اقدامات استراتژیک و در راستای برطرف کردن اهداف ایجاد شده حفظ کند.

گرچه طرح کسب و کار برای کسب و کارهای جدید خیلی کاربرد دارد، اما هر شرکت باید یک بیزینس پلن داشته باشد. بهتر این است که بیزینس پلن به صورت مداوم بررسی و بروز شود تا اهدافی که به نتیجه رسیده اند یا تغییر پیدا کرده اند، مشخص شود. گاهی اوقات، یک بیزینس پلن جدید برای کسب و کارهایی که تصمیم گرفته اند مسیر جدیدی را اتخاذ کنند، ایجاد می شود.

نکات کلیدی در بیزینس پلن

• بیزینس پلن سندی می باشد که فعالیت های تجاری اصلی شرکت و برنامه ریزی برای رسیدن به این اهداف را شرح می دهد.

• شرکت های استارتاپ از بیزینس پلن برای جذب سرمایه گذاران و شروع بکار استفاده می کنند.

• یک بیزینس پلن می تواند بعنوان راهنمایی برای تیم اجرایی باشد تا بر اهداف کوتاه مدت و بلند مدت متمرکز شده و در این راستا گام بردارند.

• کسب و کارها ممکن است بیزینس پلن های طولانی تر یا بیزینس پلن استارتاپی کوتاه مدت ایجاد کنند.

• طرح کسب و کارهای مناسب باید شامل خلاصه اجرایی و بخش محصولات و خدمات، استراتژی و تحلیل بازاریابی، برنامه ریزی مالی و بودجه مورد نظر باشد.

شناخت طرح کسب و کار

یک بیزینس پلن، سند مهم و اساسی می باشد که هر کسب و کار جدیدی باید قبل از شروع کار، طراحی آن را در اولویت قرار دهد. البته، بانک ها و شرکت های سرمایه گذاری ریسک پذیر به بیزینس پلن عملی قبل از بررسی تأمین بودجه کسب و کارهای جدید نیاز دارند.

اقدام کردن بدون یک طرح کسب و کار هیچ وقت ایده خوبی نیست. در واقع، شرکت های بسیار کمی می توانند بدون یک بیزینس پلن، دوام زیادی بیاورند. ایجاد یک بیزینس پلن مناسب و اجرای آن دارای محاسنی می باشد. که شامل بررسی ایده ها قبل از سرمایه گذاری زیاد بر آنها و بررسی موانع احتمالی سد راه موفق شدن می باشد.

یک بیزینس پلن خوب باید تمام هزینه ها و تله های هر تصمیمی که شرکت می گیرد را نشان دهد. بیزینس پلن ها، حتی میان رقبای یک صنعت به ندرت مشابه و یکسان است.

با این وجود، عوامل اساسی یکسانی هم چون خلاصه اجرایی بیزینس و تعریف دقیق عملکردهای آن، محصولات و خدمات و وضعیت مالی دارند. یک طرح کسب و کار همیشه نشانگر مسیر بیزینس برای رسیدن به اهدافش می باشد.

بیزینس پلن باید شامل یک بررسی کلی و در صورت امکان، جزئیات صنعتی که در آن فعالیت خواهد داشت، باشد. باید نشان دهد که چطور یک بیزینس خودش را از سایر رقبا جدا می کند.

در حالیکه ارائه جزئیات کامل بسیار ایده خوبی است، اما این نکته هم مهم است که بیزینس پلن به قدری جذاب باشد تا توجه خواننده را به خود جلب کند که تا انتها آنرا مطالعه کند.

اجزای بیزینس پلن

طول بیزینس پلن در هر بیزینس متفاوت است. اطلاعات اصلی باید بین ۱۵ تا ۲۵ صفحه تهیه شود. سپس، اجزای مهم دیگر که فضای زیادی می گیرد هم چون راهکاری حقوق انحصاری، را می توان در قسمت منابع در سند اصلی و در قسمت ضمایم ارائه شود.

همانطور که در بالا ذکر شد، حتی دو بیزینس پلن هم مشابه هم نیستند. با این وجود، اجزای یکسانی شاید داشته باشند. در ادامه، قسمتی از بخش های اصلی و رایج یک بیزینس پلن ارائه شده است.

• خلاصه اجرایی (چکیده): این بخش، جزئیات شرکت و بیانیه مأموریت را در کنار اطلاعات مربوط به مدیریت، کارکنان، فعالیت ها و موقعیت شرکت را نشان می دهد.
• محصولات و خدمات: در اینجا، شرکت می تواند محصولات و خدماتی که ارائه خواهد داد را نشان دهد و هم چنین، شامل عمر مفید محصول و مزایای آن برای مصرف کننده می باشد. عوامل دیگری که ممکن است در این بخش ارائه شود شامل فرآیند تولید، حقوقی که شرکت دارد و فناوری مالکیتی می باشد. اطلاعات مرتبط با تحقیق و توسعه را می توان در این قسمت ارائه کرد.
• تحلیل بازار: شرکت باید هم در حوزه ای که فعالیت دارد و هم بر بازار هدفش، کنترل خوبی داشته باشد. این بخش بیزینس پلن، جزئیات محیط رقابتی شرکت و شکلی که شرکت در کنار نقاط قوت و ضعفی که دارد، با حوزه مورد فعالیتش، تطبیق پیدا می کند را شرح می دهد. هم چنین، تقاضای مورد نظر مصرف کننده از محصولات یا خدمات شرکت و میزان راحت یا مشکل بودن گرفتن سهم بازار از متصدیانش را نشان می دهد.
• استراتژی بازاریابی: این بخش شرح می دهد که چطور شرکت، مشتری را جذب و حفظ می کند و چطور به این مشتری می رسد. یک شبکه توزیع مشخص باید طراحی شود. در این بخش، طرح های کمپین تبلیغاتی و بازاریابی و نوع رسانه ای که در این کمپین ها بکار می رود، شرح داده می شود.
• برنامه ریزی مالی: این بخش باید شامل برنامه ریزی مالی باشد. صورتحساب های مالی، ترازنامه ها و دیگر اطلاعات مالی بیزینس ها ارائه می شود. بیزینس های جدید اهداف و محاسبات چندین سال اول و تعریفی از سرمایه گذاران احتمالی را ارائه می دهند.
• بودجه: هر شرکت باید بودجه ای داشته باشد. این بخش باید شامل هزینه های مرتبط با کارکنان، رشد و توسعه، تولید، بازاریابی و هر هزینه دیگر مرتبط با بیزینس باشد.

بهترین بیزینس پلن ها از روی یک سری الگوهایی که به راحتی در دسترس می باشند، ایجاد نشده اند. شرکت باید با استفاده از یک بیزینس پلن که جنبه فوق العاده و بالای موفق شدن را نشان می دهد، خوانندگان را جذب کند.

انواع بیزینس پلن

بیزینس پلن به شرکت ها کمک می کند تا اهداف شان را شناسایی کنند و در مسیر رسیدن به اهداف باشند. به شرکت ها کمک می کند تا دست به اقدام بزنند، مدیریت داشته باشند و رشد کنند و ادامه دهند. هم چنین، ابزاری برای جذب سرمایه گذاران نیز می باشد.

گرچه هیچ بیزینس پلن درست یا غلطی وجود ندارد، ولی، طرح کسب و کار به دو دسته تقسیم می شوند: سنتی یا استارتاپی.

طبق آمار اداره کسب و کارهای کوچک (SBA)، بیزینس پلن سنتی بیشتر رایج است. که شامل جزئیات زیاد در هر بخش می باشد. این نوع طرح کسب و کار طولانی تر از بیزینس پلن استارتاپی می باشد و به کار بیشتری نیاز دارد.

از طرف دیگر، بیزینس پلن های استارتاپی از ساختاری که نشانگر عوامل کلیدی می باشد، استفاده می کند. این بیزینس پلن ها در دنیای تجارت زیاد رایج نیستند چون بسیار خلاصه هستند، حتی یک صفحه و جزئیات شان کامل نیست. اگر شرکت از این نوع بیزینس پلن استفاده می کند و قصد دارد سرمایه گذار یا وام دهنده را جذب کند، باید جزئیات بیشتری آماده کند.

اطلاعات خاص در رابطه با طرح کسب و کار که باید بدانید

• پیش بینی های مالی

یک بیزینس پلن کامل باید شامل مجموعه ای از پیش بینی های مالی بیزینس باشد. این گزارش های مالی اغلب گزارش مالی از پیش تعیین شده نام دارد. که شامل بودجه کلی، تأمین بودجه فعلی و پیش بینی شده، تحلیل بازار و استراتژی بازاریابی شرکت می باشد.

• دیگر مطالب یک بیزینس پلن

دلیل اصلی برای طرح یک بیزینس پلن، ارائه تصویری شفاف از اهداف، منابع، هزینه های احتمالی و معایب تصمیمات خاص بیزینسی به مالکین کسب و کار است. یک بیزینس پلن به مالکین کسب و کار این فرصت را می دهد تا قبل از اجرای ایده های شان، ساختار آنها را تغییر دهند و اصلاح کنند. هم چنین، به مالکین این امکان را می دهد تا نوع بودجه مورد نیاز برای راه اندازی و رشد کسب و کارشان را پیش بینی کنند.

اگر هر نکته خاص و مهمی در رابطه با کسب و کار وجود داشته باشد، باید نشان داده شود و در صورت نیاز، برای جذب بودجه بکار گرفته شود. مثلاً، شرکت تسلا که خودروهای برقی تولید می کند، فقط با یک بیزینس پلن شروع بکار کرد.

مهم تر اینکه، یک بیزینس پلن نباید فقط یک سند آماری باشد. با رشد کسب و کار و تغییر آن، باید بیزینس پلن هم تغییر پیدا کند و رشد داشته باشد. گزارش سالیانه شرکت و بیزینس پلن آن، به کارآفرین یا گروه مالکان آن کسب و کار این فرصت را می دهد تا طرح شان را براساس موفقیت هایی که کسب کرده اند، نقاط ضعف شان و دیگر اطلاعات جدید، بروز رسانی کنند. بیزینس پلن فرصتی را برای افزایش قابلیت کمک به رشد شرکت فراهم می کند.

بیزینس پلن را بعنوان یک سندی که سبب رشد کسب و کارتان می شود، در نظر بگیرید.

سوالات متداول