بیماری‌های مرتبط با مفاصل و راه‌کارهای پیشگیری و درمان آن‌ها
مفاصل ما نقش اساسی در بدن‌مان ایفا می‌کنند. ما راه رفتن، بلند شدن، پریدن، نشستن و دویدن را به لطف وجود مفصل‌ها تجربه می‌کنیم. مفصل‌ها در واقع نقاط تلاقی استخوان‌ها هستند، بخشی که استخوان‌ها را کنار یکدیگر نگه داشته و همچنین باعث حرکت نرم‌تر و بدون درد آن‌ها می‌شوند. بدون وجود مفصل استخوان‌ها روی یکدیگر ساییده شده و در نتیجه این موضوع درد زیادی را تجربه خواهیم کرد. عوامل زیادی هستند که باعث بروز بیماری‌های مفصلی شده، بیماری‌هایی که اغلب اوقات توان و بازه حرکتی فرد را دچار محدودیت می‌کنند. ما در این مطلب قصد داریم تا برخی از رایج‌ترین بیماری‌های مرتبط با مفاصل و همچنین راه‌کارهای پیشگیری و درمان آن‌ها را بررسی کنیم. پیشنهاد می‌کنیم که این مطلب را از دست ندهید و همراه ما باشید.
مفصل چیست و نقش آن در بدن
مفاصل یا همان Joints محل تلاقی استخوان‌ها هستند. مفاصل ما که ساختاری غضروفی دارند به استخوان‌های اسکلت بدن اجازه حرکت می‌دهند. به طور کلی بدن ما چیزی حدود ۲۵۰ تا ۳۵۰ مفصل در بخش‌های مختلف خود دارد. مفاصلی که در بدو تولد در بدن وجود دارند و با افزایش سن ساختارشان تغییر می‌کند. مفصل‌ها اجازه چرخش و حرکت نرم به استخوان‌ها می‌دهند. به لطف این موضوع ما قادر به راه رفتن، پریدن، نگه‌داشتن اشیا در دست، نشستن، برخاستن و دویدن هستیم. تمامی کارهایی که در طول روز و برای بقا به آن‌ها نیاز داریم.
ما در بدن‌مان ۳ نوع مفصل داریم:
- مفاصل غیر متحرک(Synarthroses)
- مفاصل کمی متحرک(Amphiarthrosis)
- مفاصل کاملا متحرک(Diarthroses)
مفاصل غیر متحرک همان طور که از نام‌شان مشخص است حرکتی ندارند. به عنوان مثال استخوان جمجمه ما دارای چنین مفصلی است که تنها در بین لایه‌های استخوانی قرار گرفته است.
در طرف دیگر ماجرا مفاصل کمی متحرک را داریم که در دنیای پزشکی از آن‌ها به عنوان غضروف هم یاد می‌شود. این‌ها در واقع دو یا چند مفصلی هستند که به صورت مستحکمی کنار هم قرار گرفته و حرکت محدودی دارند. به عنوان مثال مهره‌های ستون فقرات نمونه‌ای از این مفصل‌ها هستند.
در آخر مفاصل کاملا متحرک را داریم که به آن‌ها مفصل‌های سینوویال هم گفته می‌شود. سینوویال در واقع مایعی بوده که به تمامی قسمت مفصل‌ها اجازه حرکت می‌دهد. مفاصل سینوویال رایج‌ترین مفصل‌های موجود در بدن هستند. به عنوان مثال مفاصل زانو، شانه و آرنج از این نوع هستند.
تفاوت استخوان‌ها و مفاصل
قبل از اینکه سراغ بیماری‌های مرتبط با مفاصل برویم اجازه دهید تفاوت بین استخوان‌ها و مفاصل را روشن کنیم.
استخوان‌ها و مفاصل رابطه نزدیک و عملکرد تقریبا مشابهی دارند، با این حال دو ساختار متفاوت از هم هستند. استخوان‌ها بافت‌های زنده‌ای بوده که از کلاژن و کلسیم ساخته شده‌اند و ساختاری بسیار محکم دارند. استخوان‌ها به بدن ما شکل داده و به عنوان سپری برای اندام‌های نرم‌تر عمل می‌کنند. به عنوان مثال قفسه سینه از قلب و ریه محافظت کرده، یا اینکه جمجمه از مغز ما محافظت می‌کند.
اما همان طور که گفتیم مفاصل محل تلاقی استخوان‌ها هستند. مفصل‌ها دارای بافت غضروفی، سینوویال، رباطی و تاندونی هستند و امکان حرکت کردن بدون درد و نرم استخوان‌ها را فراهم می‌کنند. بدون وجود مفصل استخوان‌ها روی یکدیگر اصطکاک ایجاد کرده که در نتیجه آن فرد درد بسیار شدیدی را تجربه می‌کند.
علائم و نشانه‌های بیماری‌های مفاصل
از شایع‌ترین علائم و نشانه‌های بیماری‌های مفصلی می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- کاهش دامنه حرکتی
- خستگی مداوم بدن
- برآمدگی روی مفاصل
- کاهش عملکرد مفاصل
- تغییر شکل دادن مفاصل
- کمر درد شدید و بی دلیل
- سفتی مفاصل در حین حرکت
- تورم و قرمز شدن ناحیه مفصلی
- تفاوت ارتفاع شانه‌ها یا دو سمت لگن
- دردی که بیشتر از یک هفته ادامه دارد
- درد استخوانی که با فعالیت تشدید شده
- سفتی مفاصل به محض بیدار شدن از خواب
- تب کردنی که ناشی از سرماخوردگی یا آنفولانزا نباشد
- و…
بیماری‌های مرتبط با مفاصل و راه‌کارهای درمان آن‌ها
در این قسمت قصد داریم برخی از رایج‌ترین بیماری‌های مفصلی را بررسی کنیم. همراه ما باشید.
-
آرتروز
آرتروز یا همان Osteoarthritis یکی از شایع‌ترین بیماری‌های مفصلی در تمام دنیا است. آرتروز به التهاب مفاصل گفته می‌شود. التهابی که می‌تواند یک یا چندین مفصل را درگیر کند. این بیماری عموما درد، تورم و سفتی مفصل درگیر را به همراه دارد. (منبع: نیک صالحی)
آرتروز زمانی پدیدار شده که مفصل بین دو استخوان کاملا از بین می‌رود و دیگر هیچ بالشتک محافظی بین استخوان‌ها قرار ندارد. همین موضوع باعث شده استخوان‌ها روی یکدیگر ساییده شوند. فاکتورهایی مانند سن، وزن، میزان فعالیت و ژنتیک در بروز این بیماری نقش دارند.
- فیزیوتراپی
- کاهش وزن
- فعالیت‌های ورزشی آبی
- داروهای ضد درد و ضد التهاب
- استفاده از کیسه آب گرم یا سرد
- رژیم غذایی سالم و بدون کلسترول
از مواردی بوده که در درمان و پیشگیری این بیماری موثر هستند.
-
روماتیسم مفصلی
روماتیسم مفصلی(Rheumatoid arthritis) یک بیماری خود ایمنی بوده که در نتیجه آن سیستم ایمنی به سلول‌های سالم حمله کرده و بخش آسیب دیده دچار تورم و التهاب می‌شود. این بیماری قادر بوده به طور همزمان به چندین ناحیه دارای مفصل حمله کند. از جمله دست‌ها و زانو. این بیماری منجر به بروز درد، عدم تعادل، بی ثباتی حین حرکت و تغییر شکل مفاصل می‌شود. دلیل اصلی بروز این بیماری نامشخص بوده، با این حال عواملی مانند سن، جنسیت، ژنتیک، مصرف دخانیات و چاقی غیرقابل کنترل برخی از دلایل بروز آن هستند.
گزینه‌های درمانی این بیماری شامل تغییر سبک زندگی، تراپی، دارو درمانی و جراحی می‌شوند که بسته به سن و سلامت کلی فرد از این متدها کمک گرفته می‌شود.
- سیگار نکشیدن
- کاهش مصرف الکل
- کاهش مصرف نمک
- روزانه ۲۰ تا ۳۰ دقیقه ورزش کردن
- دنبال کردن یک رژیم غذایی مدیترانه‌ای
- مصرف مکمل‌ها و غذاهای حاوی امگا-۳
از مواردی هستند که احتمال بروز این بیماری را کاهش داده و از آن پیشگیری می‌کنند.
-
نقرس
نقرس(Gout) نوعی آرتریت التهابی بوده که به دلیل وجود بیش از اندازه اسید اوریک در بدن پدیدار می‌شود. زمانی که سطح اسید اوریک در بدن بالا باشد در قسمت‌های مختلف بافت‌های مفصلی تجمع کرده و عملکرد طبیعی مفصل را مختلف می‌کنند. سن، چاقی، جنسیت، مصرف برخی داروها، مصرف بیش از اندازه الکل و رژیم غذایی ناسالم فاکتورهایی هستند که احتمال بروز بیماری را افزایش می‌دهند.
مهم‌ترین اقدامی که به منظور درمان یا پیشگیری از این بیماری می‌توانید انجام دهید تغییر رژیم غذایی و دنبال کردن سبک زندگی سالم است.
به طور کلی برای دنبال کردن رژیم غذایی که مناسب با سیستم گوارشی‌تان باشد می‌توانید از یک متخصص تغذیه یا متخصص گوارش کمک بگیرید.
چه زمانی باید به دکتر مراجعه کنید؟
اگر که اخیرا شاهد محدود شدن دامنه حرکتی‌تان بوده‌اید، یا اینکه درد شدیدی در حین فعالیت احساس می‌کنید، پیشنهاد ما به شما این است که به یک دکتر ارتوپدی مراجعه کنید. با اینکه اکثر بیماری‌های مفصلی درمان قطعی ندارند ولی پیگیری زودهنگام می‌تواند جلوی پیشرفت و گسترش بیماری را بگیرد.
سخن پایانی
در این مطلب با ۳ مورد از رایج‌ترین بیماری‌های مرتبط با مفاصل آشنا شدیم. همچنین دلایل بروز بیماری را بررسی کردیم و دیدیم که چطور می‌توانید با دنبال کردن برخی نکات و راه‌کارها از پیدایش بیماری پیشگیری کنید یا حتی به درمان آن‌ها کمک کنید. اگر که اخیرا تجربه درد مفصلی داشته‌اید و به دنبال متخصص ارتوپد هستید سری به سایت درمانکده بزنید. در این سایت لیست کاملی از بهترین و معتبرترین متخصصین ارتوپد در اختیارتان قرار می‌گیرد.
- این مطلب رپورتاژ آگهی است و مجله آنلاین عصر ۵شنبه صحت و یا عدم صحت مطلب فوق را تایید نمی‌کند و در قبال آن هیچ مسئولیتی ندارد.
- عالی