ویتامین D، ویتامینی بسیار مهم است که اثرات قدرتمندی بر چندین سیستم در سرتاسر بدن دارد. بر خلاف ویتامینهای دیگر، ویتامین D مانند هورمون عمل میکند و هر سلول بدن گیرندهای برای آن دارد. بدن ویتامین D را هنگام قرار گرفتن در معرض نور آفتاب از کلسترول تولید میکند. همچنین در برخی غذاها مانند: ماهیهای چرب و محصولات لبنی غنی شده یافت میشود، بنابراین دریافت مقدار کافی از این ویتامین فقط در رژیم غذایی بسیار دشوار است و ممکن است دچار کمبود ویتامین D شوید.
-
۷ فاکتور ریسک شایع در کمبود ویتامین D
- رنگ پوست تیره
- سالخوردگی
- اضافه وزن یا چاقی
- نخوردن ماهی و لبنیات فراوان
- زندگی دور از خط استوا که در طول سال نور خورشید کمی وجود دارد
- استفاده دائم از ضد آفتاب هنگام خروج از خانه
- در خانه ماندن
افرادی که در نزدیکی خط استوا زندگی میکنند و به طور مکرر در معرض آفتاب قرار میگیرند، کمبود کمتری دارند. زیرا پوست ویتامین D کافی برای برآورده کردن نیازهای بدن را تولید میکند. بیشتر افراد متوجه کمبود نمیشوند زیرا علائم به طور کلی ظریف هستند. حتی اگر این کمبود تأثیر منفی قابل توجهی بر کیفیت زندگی شما داشته باشد به آسانی تشخیص داده نمیشود.
-
۸ نشانه و علامت کمبود ویتامین D
۱- بیمار شدن مکرر
یکی از مهمترین نقشهای ویتامین D قوی نگه داشتن سیستم ایمنی برای مقابله با ویروسها و باکتریهای بیماریزا است. ویتامین D مستقیما با سلولهای مبارزه کننده بیماری در تعامل است. اگر مکررا مریض میشوید (به ویژه سرماخوردگی و آنفولانزا) احتمالا دچار کمبود ویتامین D هستید.
چندین مطالعه شهودی وسیع ارتباط بین کمبود ویتامین D و عفونتهای دستگاه تنفسی مانند سرماخوردگی، برونشیت و ذات الریه را ثابت کرده است. تحقیقات نشان داده است، مصرف رزوانه ویتامین D به میزان IU 4000، خطر ابتلا به عفونتهای دستگاه تنفسی را کاهش میدهد.
۲- خستگی و کوفتگی
احساس خستگی میتواند علل بسیاری داشته باشد، کمبود ویتامین D یکی از این علتها است. متاسفانه، این کمبود اغلب نادیده گرفته میشود. مطالعات موردی نشان داده است که سطح پایین ویتامین D در خون میتواند موجب خستگی شود که تأثیر منفی شدیدی روی کیفیت زندگی دارد.
۳- درد استخوان و پشت
ویتامین D به طرق مختلف به حفظ سلامت استخوان کمک میکند. یکی از آنها بهبود جذب کلسیم بدن است. درد استخوان و پشت میتواند علامت سطح پایین ویتامین D در خون باشد.
مطالعات وسیعی برای درک ارتباط بین این کمبود و درد مزمن کمر انجام شده است. در یک مطالعه روی بیش از ۹۰۰۰ زن سالخورده، ارتباط بین سطح پایین ویتامین D و درد پشت بررسی شده است. محققان دریافتند که افراد دچار کمبود بیشتر دچار درد پشت میشدند.
۴- افسردگی
افسردگی نیز ممکن است نشانهای از کمبود ویتامین D باشد. محققان کمبود ویتامین D را با افسردگی (به ویژه در سنین بالاتر) مرتبط میدانند.
۵- نقص در بهبود زخم
ترمیم کند زخم پس از جراحی یا جراحتها میتواند نشانه کم بودن سطح ویتامین D در خون باشد. نتایج مطالعات نشان میدهد که ویتامین D تولید ترکیبات ضروری برای تشکیل پوست جدید (به عنوان بخشی از فرآیند بهبود زخم) را افزایش میدهد.
۶- تحلیل رفتن استخوان
ویتامین D نقش اساسی در جذب کلسیم و متبولیسم استخوان بازی میکند. بسیاری از افراد سالخورده دچار پوکی استخوان فکر میکنند نیاز به کلسیم بیشتر دارند در حالیکه ممکن است دچار کمبود ویتامین D باشند.
چگالی پایین مواد معدنی استخوان نشانه از دست رفتن کلسیم و دیگر مواد معدنی از استخوان است. این موضوع افراد سالخورده (به ویژه زنان) را در معرض خطر شکستگیهای استخوان قرار میدهد.
در یک مطالعه وسیع روی بیش از ۱۱۰۰ زن میانسال در دوران یائسگی یا پسا-یائسگی، ارتباط قوی بین سطح پایین ویتامین D و تراکم کم مواد معدنی استخوان مشاهده شد. باید افزود، مصرف دوز بالای مکمل برای افزایش سطح ویتامین D در خون نیز در این حالت تأثیری روی بهبود تراکم مواد معدنی استخوان نخواهد داشت.
علیرغم این یافتهها، مصرف ویتامین D کافی و حفظ آن در محدوده متعادل، استراتژی خوبی برای حفاظت از استخوان و کاهش خطر شکستگی استخوان است.
۷- ریزش مو
ریزش مو اغلب به استرس نسبت داده میشود که قطعا دلیل شایع آن است. ولی وقتی ریزش مو شدید است، ممکن است در اثر یک بیماری یا کمبود مواد مغذی باشد. اگرچه تحقیقات کمی در این باره انجام شده است ولی ریزش مو در زنان با کمبود ویتامین D در ارتباط است.
آلوپسی آره اتا (طاسی منطقهای) نوعی بیماری خود ایمنی است که با ریزش شدید مو در ناحیه سر و سایر قسمتهای بدن مشخص میشود. این بیماری با راشیتیسم همراه است، راشیتیسم بیماری نرمی استخوانها در کودکان به دلیل کمبود ویتامین D است. سطح پایین ویتامین D ب طاسی منطقهای در ارتباط است و ممکن است یک فاکتور خطر در گسترش این بیماری باشد.
۸- درد عضلانی
مشخص کردن دلایل درد عضلانی اغلب دشوار است. برخی شواهد نشان میدهد که کمبود ویتامین D احتمالا علت بالقوه درد عضلانی در کودکان و بزرگسالان باشد. در یک مطالعه، ۷۱% از افراد دچار درد مزمن عضلانی دچار کمبود ویتامین D بودند. گیرنده ویتامین D در سلولهای عصبی موسوم به گیرنده درد است که درد را حس میکند.
حرف آخر