شنبلیله : یک گیاه با خواص فوق العاده برای سلامتی
شنبلیله گیاهی است که برای مدت‌های طولانی به عنوان دارو استفاده می‌شود. شنبلیله یک جز همیشگی در غذاهای هندی است و به عنوان مکمل نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. این گیاه خواص زیادی برای سلامت بدن دارد. در این مقاله هر آنچه را که باید درباره شنبلیله بدانید بازگو می‌کنیم از جمله، خواص آن، عوارض جانبی و نحوه‌ی مصرف آن.
شنبلیله چیست؟
شنبلیله گیاهی با ارتفاع ۲ تا ۳ فوت (۶۰ تا ۹۰ سانتی‌متر) است. برگ‌های سبز با گل‌هایی سفید دارد و بذرهای آن کوچک و به رنگ قهوه‌ای و طلایی است.
هزاران سال است که این گیاه در چین به عنوان یک دارو در درمان مشکلات پوستی و بیماری‌هایی دیگر استفاده می‌شود. اخیرا شنبلیله به یک گیاه و ادویه خانگی تبدیل شده است و در محصولاتی مانند صابون و شامپو نیز یافت می‌شود. بذر و پودر شنبلیله همچنین به دلیل طعم و بوی آن در بسیاری از غذاهای هندی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
ارزش غذایی شنبلیله
یک قاشق سوپ خوری (۱۱.۱ گرم) از بذر شنبلیله حاوی ۳۵ کالری است علاوه بر آن، ۳ گرم فیبر، ۳ گرم پروتئین، ۶ گرم کربوهیدرات، ۱ گرم چربی، ۲۰ درصد از مقدار آهن روزانه مورد نیاز، ۷ درصد از منگنز روزانه مورد نیاز و ۵ درصد از منیزیوم روزانه مورد نیاز را دارد.
تاثیر شنبلیله بر شیر مادر
شیر مادر بهترین منبع تغذیه برای نوزاد است و بسیاری از مادران برای تولید شیر کافی تلاش می‌کنند. درحالی که داروهای خاصی برای افزایش تولید شیر مادر وجود دارد، تحقیقات توصیه می‌کنند که مصرف مقداری شنبلیله برای بهبود تولید شیر یک منبع طبیعی و امن است.
یک مطالعه ۱۴ روزه در ۷۷ مادر نشان داد که نوشیدن چای گیاهی شنبلیله تولید شیر را افزایش می‌دهد و همچنین به افزایش وزن نوزاد کمک می‌کند. یک تحقیق دیگر بر روی ۶۶ مادر انجام شد. آنها به سه گروه تقسیم شدند. یک گروه چای شنبلیله دریافت کردند. گروه دوم گروه کنترل بودند و به گروه سوم چیزی داده نشد. تولید شیر به مقدار ۱.۵ اونس (۳۴ میلی لیتر) در گروه اول و در گروه کنترل به مقدار ۲.۴۷ اونس (۷۳ میلی لیتر) افزایش یافت. در این تحقیق از چای شنبلیله به جای داروهای مکمل استفاده شد اما داروها نیز اثر مشابه دارند. نتیجه این مطالعه به نظر جذاب و انگیزه بخش می‌آید اما بهتر است برای افزایش تولید شیر حتما با ماما و یا پزشک خودتان مشورت کنید.
تاثیر شنبلیله بر سطح تستوسترون در مردان
یکی از شایع‌ترین علت‌هایی که مردان شنبلیله مصرف می‌کنند، افزایش سطح تستوسترون است. بعضی از مطالعات نشان می‌دهند که این گیاه واقعا تاثیرگذار است و میل جنسی را افزایش می‌دهد.
در یک مطالعه ۸ هفته‌ای، ۳۰ مرد در سنین جوانی مورد مطالعه قرار گرفتند.
مردان در هفته ۴ جلسه وزنه‌برداری داشتند. به نیمی از آنان ۵۰۰ میلی گرم شنبلیله در روز داده شد. در حالی که در گروهی که شنبلیله دریافت نکرده بودند، کاهش سطح تستوسترون دیده شد، در گروهی که این گیاه را مصرف کرده بودند افزایش این هورمون مشاهده شد. علاوه بر آن ۲ درصد نیز کاهش چربی داشتند. در یک تحقیق ۶ هفته‌ای دیگر به ۳۰ مرد با هدف افزایش میل جنسی ۶۰۰ میلی گرم عصاره شنبلیله داده شد. تعداد زیادی از شرکت کنندگان افزایش قدرت و میل جنسی را اعلام کردند. با این وجود همچنان تحقیقات بیشتری مورد نیاز است.
کنترل دیابت و سطح قند خون با شنبلیله
شنبلیله می‌تواند به وضعیت متابولیک کمک کند مانند دیابت. به نظر می‌رسد بر هر دو نوع دیابت نوع یک و دو با افزایش نگه داشتن کربوهیدرات کمک می‌کند.
در یک مطالعه افراد با دیابت نوع یک، ۵۰ گرم شنبلیله در وعده‌های ناهار و شام دریافت کردند. بعد از ۱۰ روز سطح قند خون شرکت کنندگان و همچنین تولید کلسترول در آنها کاهش یافته بود. در یک تحقیق دیگر به افراد بدون بیماری دیابت شنبلیله داده شد. ۴ ساعت بعد سطح قند خون آنها به میزان ۱۳.۴ درصد کاهش یافته بود. این خواص می‌تواند به دلیل نقش شنبلیله در عملکرد انسولین باشد.
خواص دیگر شنبلیله
نشان داده شده است که شنبلیله می‌تواند به درمان بسیاری از بیماری‌ها کمک کند اما تحقیقات زیادی در دسترس نیست و برای نتیجه گیری به مطالعات بیشتری نیاز داریم. یک تحقیق نشان می‌دهد که شنبلیله به موارد زیر کمک می‌کند:
- کنترل اشتها: 3 تحقیق نشان داده است که با مصرف این گیاه اشتها و میل به مصرف چربی کم‌تر می‌شود. یک مطالعه ۱۴ روزه نتیجه گرفت که میل به مصرف چربی تا ۱۷ درصد در شرکت کنندگان کاهش یافت.
- سطح کلسترول: بعضی از شواهد نشان می‌دهند که شنبلیله کمک به کاهش کلسترولو تریگلیسرید می‌کند.
- سوزش قلب: یک تحقیق ۲ هفته‌ای در افراد با سوزش قلب نشان داد که با مصرف شنبلیله علائم کم‌تر می‌شود.
- التهاب: در تحقیقات حیوانی، این گیاه خاصیت ضد التهابی نیز دارد اما برای اثبات این موضوع در انسان تحقیقات بیشتری مورد نیاز است.
- علاوه بر موارد بالا یکسری مطالعات نیز اعلام کرده‌اند شنبلیله می‌تواند به کولیت زخمی، مشکلات پوستی و بسیاری از مشکلات دیگر نیز کمک کند.
نحوه مصرف شنبلیله
شنبلیله جز ترکیبات بسیاری از مکمل‌هاست.
با توجه به این که ترکیبات مکمل‌ها متفاوت است، مقدار شنبلیله در آنها نیز فرق دارد.
درواقع یک مقدار دوز خاص برای مصرف آن وجود ندارد. علاوه بر آن دوز مصرفی با توجه به هدف شما از مصرف این گیاه نیز متفاوت خواهد بود.
بسیاری از تحقیقات درباره تاثیر بر تستوسترون مقدار ۵۰۰ میلی گرم شنبلیله را به شرکت کنندگان دادند در حالی که مطالعاتی نیز وجود دارد که ۱۰۰۰ تا ۲۰۰۰ میلی گرم از این گیاه را به افراد داده‌اند.
اگر بذر گیاه استفاده شود ۲ تا ۵ گرم کافی است اما همین مقدار نیز با توجه به مطالعات مختلف متفاوت است. مکمل‌ها باید قبل و یا همراه غذا مصرف شوند. به دلیل این‌که شنبلیله سطح قند خون را تغییر می‌دهد، بهتر است همراه با وعده‌ی غذایی سرشار از کربوهیدرات مصرف شود. همیشه هنگام مصرف، مقدار دوز مجاز را از برچسب روی مکمل بخوانید و یا با پزشک‌تان مشورت کنید.
عوارض جانبی مصرف شنبلیله
شنبلیله برای سلامتی به نظر بی‌خطر می‌آید اما در مصرف بعضی از مکمل‌ها، عوارض جانبی مانند اسهال و عوارض گوارشی گزارش شده است که موارد پرخطر و جدی نیستند.
افراد ممکن است کم اشتهایی را نیز تجربه کنند که در صورتی که اختلال در غذا خوردن دارید و یا در مسیر افزایش وزن هستید، باید این علامت را جدی بگیرید.
تعدادی از افراد نیز عرق بدن را گزارش کردند که هنوز ارتباط آن با مصرف مکمل‌ها ثابت نشده است.
اگر دیابت دارید و داروی کاهش دهنده قند خون مصرف می‌کنید، شنبلیله را با احتیاط مصرف کنید.
تحقیقات در حیوانات نشان داده است مصرف بیش از اندازه شنبلیله می‌تواند باعث اختلالات جدی مانند آسیب به DNA، کاهش باروری و مشکلات عصبی و مغزی شود. این موارد در انسان به اثبات نرسیده است با این حال باید به مقدار مصرفی شنبلیله دقت داشت. همیشه بهتر است قبل از مصرف با پزشک خود مشورت کنید.