آسپرین چیست و چه فواید و خطراتی دارد؟
آسپرین دارویی معمول برای بهبود دردهای خفیف است. همچنین از آن به عنوان ضد التهاب و رقیقکننده خون استفاده میشود.
آسپرین بهصورت بدون نسخه در دسترس است. اگر آسپرین بهصورت روزانه مصرف شود، در افراد پرخطر، خطر بیماریهای قلبی-عروقی مانند حمله قلبی و سکته را کاهش میدهد. پزشکان آن را بلافاصله بعد از حمله قلبی به بیمار تجویز میکنند تا جلوی لخته شدن بیشتر خون و مرگ بافتی را بگیرند.
این گزارش مطالعهای مروری در مورد آسپرین، موارد استفاده، خطرات، تداخلات دارویی و عوارض جانبی آن است.
آسپرین چیست؟
آسپرین داروی ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAID) است و اولین داروی کشف شده در این دسته میباشد.
آسپرین حاوی سالیسیلات است، ترکیبی که در گیاهانی مانند درخت بید و مورد یافت میشود و سابقه استفاده از آن به چهار هزار سال پیش برمیگردد.
بقراط از پوست درخت بید برای کاهش درد و تب استفاده میکرد. اکنون نیز برخی از آن به عنوان درمان طبیعی برای سردرد و دردهای خفیف بهره میبرند.
داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی، دسته از داروها هستند که خاصیتهای زیر را دارند:
- کاهنده درد
- کاهنده تب
- کاهنده التهاب (در دوزهای بالا)
این داروها استروئیدی نیستند. با اینکه فواید داروهای استروئیدی مشابه داروهای غیر استروئیدی است، ولی داروهای استروئیدی برای هر کسی مناسب نیستند و ممکن است عوارض جانبی ناخواسته ایجاد کنند. داروهای غیر استروئیدی مانند: مسکنها، غیر مخدر هستند، یعنی موجب گیجی و منگی نمیشوند.
آسپرین نام تجاری دارویی است که توسط شرکت دارویی بایر آلمان تولید میشود و نام غیر تجاری و ژنریک این دارو اسید استیل سالیسیلیک است.
موارد استفاده آسپرین
موارد استفاده آسپرین بسیار زیاد است که در ادامه به شرح مختصر هر کدام میپردازیم:
-
درد و تورم
قادر است درد و تورم خفیف تا متوسط را که حاصل موارد زیر است بهبود دهد:
- سردرد
- سرماخوردگی و آنفولانزا
- پیچ خوردگی و کشیدگی عضلات
- گرفتگیهای قاعدگی
- بیماریهای مزمن مانند آرتریت و میگرن
- برای دردهای شدیدتر، پزشک مصرف آسپرین را در کنار داروهای دیگر مانند مورفین و یا داروی غیر استروئیدی دیگری تجویز خواهد کرد.
بیماریهای قلبی عروقی
استفاده روزانه از مقادیر کم آسپرین، ریسک ابتلا به بیماریهای قلبی-عروقی را در برخی افراد کم میکند، البته برای همه مناسب نیست.
به توصیه موسسه غذا و دارو (FDA)، فقط تحت نظر پزشک، آسپرین را به شکل روزانه مصرف کنید. آسپرین این کار را با رقیق کردن خون و کاهش احتمال تشکیل لخته خون انجام میدهد.
درمان مشکلات عروق کرونر
- پزشکان آسپرین را بلافاصله بعد از سکته و حملهی قلبی تجویز میکنند تا مانع از ایجاد لختهی بیشتر و یا از بین رفتن بافت قلب شود.
همچنین آسپرین در درمان بیمارانی که مشکلات زیر را داشتهاند کاربرد دارد:
- جراحیهای خونرسانی مانند آنژیوپلاستی و یا بای پس قلب
- سکته خفیف و حمله ایسکمی گذرا
موارد استفاده دیگر آسپرین
آسپرین در شرایط زیر برای تسکین درد و تورم استفاده میشود:
- روماتیسم
- آرتریت روماتوئید
- استئوآرتریت و سایر بیماریهای التهابی مفاصل
- لوپوس
- التهاب پردههای قلب (پریکاردیت)
پزشکان برای افراد زیر مقادیر کم آسپرین را توصیه میکنند:
- افرادی با آسیب شبکیه
- افرادی که بیش از ۱۰ سال است که دیابت دارند
- افرادی که داروهای ضدفشارخون مصرف میکنند
آیا آسپرین برای بچه ها بی خطر است؟
پزشکان مصرف آسپرین را به افراد زیر ۱۸ سال توصیه نمیکنند، چرا که مصرف آن خطر ابتلا به سندروم ری را افزایش میدهد، سندرومی که بعد از ابتلا به یک بیماری ویروسی مانند سرماخوردگی، آنفولانزا و آبله مرغان ظاهر میشود و موجب آسیب دائمی به مغز و یا حتی مرگ میشود.
در کودکانی که به بیماری کاوازاکی مبتلا میشوند و یا بعد از عمل جراحی قلب و برای جلوگیری از لخته شدن خون، از آسپرین تحت نظر پزشک استفاده میشود. ولی معمولاً در کودکان از استامینوفن و ایبوپروفن به جای آسپرین استفاده میشود.
خطرات و هشدارها
- افراد با شرایط زیر باید با احتیاط و تنها به توصیهی پزشک آسپرین مصرف کنند:
- افرادی با مشکلات انعقاد خون مانند هموفیلی
- افراد با فشار خون کنترل نشده
- افراد مبتلا به آسم
- افراد دارای زخم معده و یا هر زخم گوارشی
- افرادی با بیماریهای کبدی یا کلیوی
- افراد باردار یا شیرده زیر نظر پزشک و مقادیر کم آسپرین را میتوانند مصرف کنند.
- افرادی که حساسیت به آسپرین یا هر داروی ضد التهاب غیر استروئیدی دیگری دارند، باید از مصرف آن اجتناب کنند.
- افرادی که به طور مرتب الکل مصرف میکنند یا قصد انجام امور دندانپزشکی و یا هر جراحی دیگری حتی کوچک را دارند، باید قبل از مصرف آسپرین، با پزشک خود مشورت کنند.
تداخل دارویی آسپرین با دیگر داروها
آسپرین با خیلی از داروها تداخل ایجاد میکند. مانند:
- ضد التهابهای ضد درد مانند دیکلوفناک، ایپروفن و ناپروکسن. این داروها در تداخل با آسپرین خطر خونریزی معده را افزایش میدهند.
- داروهای ضد افسردگی مانند سیتالوپرام، فلوکستین، پاروکستین، ونلافاکسین و سرترالین: مصرف این داروها به همراه آسپرین خطر خونریزی را افزایش میدهد.
- وارفارین: مصرف آن با آسپرین خاصیت لخته کنندگی آن را کم کرده و خطر خونریزی را افزایش میدهد.
- متروترکسات: مصرف آسپرین به همراه این دارو، که برای درمان سرطان و برخی بیماریهای خود ایمنی استفاده میشود، شسته شدن آن از خون را کم میکند و مقادیر آن را در خون بالا برده و موجب مسمومیت دارویی میشود.
عوارض جانبی آسپرین
عوارض جانبی شایع:
- درد
- حساسیت معده و روده
- سوء هاضمه
- اسهال
عوارض جانبی نادر:
- تشدید علائم آسم
- استفراغ
- التهاب معده
- خونریزی معده
- کبودی
پس حتما قبل از استفاده از این دارو با پزشک مشورت نمایید.