استئوآرتروپاتی هیپرتروفیک یا Hypertrophic Osteoarthropathy چیست؟
استئوآرتروپاتی هیپرتروفیک، آیا تا به حال نام این بیماری به گوش‌تان خورده، چیزی در مورد آن می‌دانید؟ اگر بخواهیم خلاصه بگوییم می‌توان اینطور گفت که این بیماری عارضه‌ای است که استخوان‌ها و مفاصل را درگیر می‌کند. بیماری که با بزرگ شدن انگشتان دست و پا، التهاب و درد مفاصل همراه است. ما در این مطلب قصد داریم که بیشتر در مورد استئوآرتروپاتی هیپرتروفیک(Hypertrophic Osteoarthropathy) که به اختصار به آن HOA گفته می‌شود صحبت کنیم. در ابتدا ببینیم که این بیماری دقیقا چیست؟ چه نشانه‌هایی دارد و آیا قابل درمان است یا خیر؟ پیشنهاد می‌کنیم که این مطلب را از دست ندهید و تا انتها همراه ما باشید.
استئوآرتروپاتی هیپرتروفیک چیست؟
خب قبل از هر چیز ابتدا اجازه دهید ببینیم که استئوآرتروپاتی هیپرتروفیک دقیقا چه بیماری است؟
همان طور که در ابتدای متن هم گفتیم حیطه‌ای که این بیماری در بدن فرد درگیر می‌کند بخش مفصلی و استخوانی بدن است. بیماری که باعث شده انتهای انگشتان دست و پا بزرگ‌تر از حالت طبیعی شود. همچنین این بزرگ شدن مفصلی همراه با درد زیادی بوده، دردی که در دنیای پزشکی به آن آرترالژی گفته شده و گاها فرد درگیر بیماری التهاب مفصلی یا همان پریوستیت را نیز تجربه خواهد کرد. علاوه بر تمامی این‌ها فردی که درگیر HOA باشد ناخن‌های دست و پایش به سمت پایین شیب دارند.
از طرفی این بیماری مفصلی دو نوع اولیه و ثانویه دارد. نوع اولیه مدلی از بیماری است که بدون دلیل زمینه‌ای و به دلایل ژنتیکی در فرد دیده می‌شود. نوعی که اتفاقا بسیار هم نادر است. اما HOA ثانویه شبیه به یک زنگ خطر بوده و نشان دهنده وجود بیماری‌های خطرناک دیگر در فرد است. به عنوان مثال سرطان ریه می‌تواند منجر به نمایان شدن علائم بیماری HOA در فرد شود. در نتیجه در چنین شرایطی بهتر است که با یک متخصص روماتولوژی مشورت کنید.
همچنین این بیماری ممکن است در دوران کودکی، نوجوانی یا بزرگسالی آغاز شود. به علاوه اینکه فراموش نکنید خود HOA خطر زیادی ندارد، مگر اینکه یک بیماری زمینه‌ای علت بروز آن باشد. در چنین شرایطی ابتدا باید بیماری زمینه‌ای تشخیص داده شده و درمان شود.
علت بیماری استئوآرتروپاتی هیپرتروفیک چیست؟
به نظر شما علت بروز این بیماری چیست؟ به علاوه اینکه چه افرادی بیشتر در معرض خطر هستند؟
همان طور که کمی بالاتر گفتیم این بیماری دو نوع اولیه و ثانویه دارد.
نوع اولیه کاملا ژنتیکی بوده و ممکن است از بدو تولد همراه فرد باشد. در این شرایط ممکن است پدر، مادر یا هر دوی آن‌ها این جهش ژنتیکی را داشته باشند و آن را به فرزند خود منتقل کنند.
اما نوع دوم یا همان ثانویه اساسا به دلیل وجود بیماری‌های زمینه‌ای و مشکلات سلامتی نمایان می‌شود. بیشتر اوقات هم دلیل اصلی آن عارضه‌های ریوی است. همچنین زمانی که بیماری‌های ریوی باعث بروز HOA می‌شود به آن استئوآرتروپاتی هیپرتروفیک ریوی (hypertrophic pulmonary osteoarthropathy) یا HPOA گفته می‌شود. سرطان ریه شایع‌ترین عارضه ریوی بوده که منجر به بروز بیماری HOA ثانویه می‌شود. از دیگر بیماری‌های ریوی که دلیلی برای شروع این بیماری مفصلی هستند می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- سل ریوی
- مزوتلیوما
- سارکوئیدوز
- فیبروز سیستیک
- عفونت های مزمن ریه
- بیماری متاستاتیک ریه
- ناهنجاری شریانی وریدی ریوی
همچنین عارضه‌های کبدی، مجاری صفراوی، کیسه صفرا، بیماری‌های قلبی و عارضه‌های دستگاه گوارش از دیگر دلایل و علل بروز بیماری HOA هستند.
به این نکته دقت کنید که تمامی افراد از هر جنسیت و نژادی ممکن است به این بیماری مبتلا شوند. از طرفی نوع ثانویه بیشتر اوقات در بازه سنی ۵۵ تا ۷۵ سالگی آغاز شده، در حالی که نوع اولیه همان طور که بالاتر هم گفتیم ممکن است از بدو تولد در نوزاد دیده شود. تحقیقات آمار دقیقی از تعداد مبتلایان HOA ندارد. اما ۹۵ تا ۹۷% افرادی که درگیر این بیماری هستند HOA نوع ثانویه دارند.
علائم و نشانه‌های بیماری استئوآرتروپاتی هیپرتروفیک کدام اند؟
اصلی‌ترین نشانه این عارضه مفصلی بزرگ‌تر بودن انتهای انگشتان دست و پا است. همچنین این بزرگ شدن هر دو سمت بدن را درگیر می‌کند.
از شایع‌ترین علائم و نشانه‌های این بیماری می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- نرم شدن ناخن‌ها
- تورم بافت نرم در پاها
- نوک انگشتان پاها برجسته و گرد می‌شوند
- داشتن پوست براق و نازک در پایه ناخن‌ها
- ناخن‌هایی که شیب آن‌ها به سمت پایین بوده
- التهاب شدید در غشای پوشاننده استخوان‌ها
- ضخیم شدن استخوان‌های مچ پا و مچ دست
- ناپدید شدن چین و چروک‌های روی بند انگشتان
- احساس گرمی و قرمزی در نوک انگشتان پا و دست
- رشد بیش از اندازه غدد که می‌تواند منجر به پتوز پلک فوقانی، درماتیت سبورئیک و آکنه شود
- ضخیم شدن پوست، در چنین شرایطی پوست سر و صورت می‌تواند درشت و دارای شیارهای عمیقی شود
علاوه بر این علائم در نوع ثانویه علائم دیگری هم دیده می‌شود. به عنوان مثال تورم و التهاب مفصلی. در چنین شرایطی مایع اضافه‌ای در بافت‌های داخلی و اطراف مفاصل جمع می‌شود. التهاب مفصلی که در دنیای پزشکی به آن افیوژن مفصلی هم می‌گویند اغلب با درد، قرمزی، تورم و سفتی همراه است. (منبع: دیجی رو)
چه زمانی باید به دکتر مراجعه کنید؟
همان طور که گفتیم این بیماری دو نوع اولیه و ثانویه دارد. نوع اولیه کاملا ژنتیکی بوده در حالی که نوع دوم به دلیل وجود بیماری‌های زمینه‌ای پدیدار می‌شود. با این حال هر زمان که علائم ابتدایی این بیماری را مشاهده کردید سریعا با پزشک خود مشورت کنید. بخصوص بزرگ شدن انگشتان دست و پا به صورت غیر عادی. به علاوه اینکه اگر بعد از دنبال کردن متدهای درمانی بعد از مدتی تغییراتی احساس نکردید مجدد با پزشک خود در تماس باشید.
به این خاطر که این موضوع می‌تواند نشان دهنده وجود بیماری‌های مزمن و مشکلات سلامتی دیگری باشد. فراموش نکنید که در صورت عدم پیگیری برای درمان این بیماری، HOA می‌تواند آرتروز، درد شدید و از دست دادن بازه حرکتی را به همراه داشته باشد. اگر هم که به دنبال پزشک متخصص هستید می‌توانید از سایت درمانکده کمک بگیرید. درمانکده یک وب سایت پزشکی جامع بوده که لیست کاملی از پزشکان معتبر و مورد اعتماد را در اختیارتان می‌گذارد. از متخصص زنان گرفته تا متخصص اطفال و…
تشخیص و درمان بیماری
برای تشخیص این بیماری پزشک شما ابتدا به سراغ پیدا کردن علائمی مانند بزرگ شدن انگشتان، تغییر شکل ناخن‌ها و بررسی پوست می‌رود. در نتیجه اولین قدم معاینه فیزیکی است. این معاینه فیزیکی در کنار بررسی وضعیت سلامتی و سوابق بیماری‌های ژنتیکی می‌تواند نوع اولیه HOA را تشخیص دهد.
اما برای تشخیص نوع ثانویه آزمایش‌هایی به منظور تشخیص دقیق‌تر بیماری و عارضه‌های زمینه‌ای دنبال می‌شود. از این آزمایش‌ها می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- آنژیوگرافی
- آزمایش خون
- اسکن استخوانی
- تست عملکرد ریوی
- اشعه ایکس قفسه سینه
- سونوگرافی و سی تی اسکن
- اکوکاردیوگرام یا الکتروکاردیوگرام
- تصویربرداری رزونانس مغناطیسی
سخن پایانی
در این مطلب دیدید که استئوآرتروپاتی هیپرتروفیک چیست و مدل‌های مختلف آن را شناختید. از طرفی با راه‌کارهای درمانی هم آشنا شدید. سوالی که ذهن بسیاری از افراد را درگیر می‌کند این است که متدهای درمانی بعد از چند وقت نتیجه می‌دهند؟ نتیجه درمان بسته به نوع بیماری متفاوت است. همچنین شدت بیماری و نوع راه‌کار درمانی که دنبال می‌شود در این نتیجه تاثیرگذار هستند. علاوه بر این‌ها در نوع ثانویه به محض درمان بیماری زمینه‌ای فورا علائم HOA از بین می‌روند. اگر که در این زمینه به اطلاعات بیشتری نیاز دارید سری به سایت درمانکده بزنید.
- عالی