با وجود اینکه با مدرن شدن دنیای کنونی، دادرسی دستخوش تغییراتی شده است، بر این اساس امکان این وجود دارد که رای دادگاه دچار خطا شود و قانونگذاران این امکان را به وجود بیاورند تا اعتراض به رای دادگاه وجود داشته باشد.
احتمال تغییر رای در دادگاه تجدید نظر خیلی بالاست.
-
تجدیدنظر خواهی چه نوع فرایندی است؟
اعتراض به رای دادگاهها به دو صورت عادی (واخواهی) و فوقالعاده (فرجام خواهی) امکان پذیر است. و تجدید نظرخواهی به فرایندهایی گفته میشود که در آن بررسی مسیر امکان تغییر رای در دادگاه تجدیدنظر که منجر به صدور حکم بدوی میشود تصمیمگیری میشود.
-
چگونه درخواست تجدیدنظر بدهیم؟
فردی که خواهان تجدیدنظر است باید در زمان مقرر به دادگاه صادرکنندهی رای مراجعه کند و روند کارهای تجدیدنظر را انجام دهد. و در صورتی که هم فرد شاکی و هم متشاکی و مدعیالعموم اعتراض به رای صادره داشته باشند میتوانند درخواست تجدیدنظر بدهند.
مهلت مقرر برای ارائه این تجدیدنظر برای افراد درون کشور ۲۰ روز و برای ایرانیان مقیم خارج دوماه است که در این مدت تعیین شده امکان تجدیدنظر برای آنها وجود دارد.
به طور کلی تجدیدنظر دو اثر دارد که شامل: اثر تعلیقی و انتقالی است. که تعلیقی به معنای که هم آرای تجدید نظر تا پایان مدت اعتراض قابل اجرا شدن نیستند و هم تا هنوز نتیجه دادگاه تجدیدنظر اعلام نشده است رای نباید اجرایی شود. و منظور از اثر انتقالی این است که در زمانی که فرایند تجدیدنظر خواهی در حال انجام است این اختلاف از دادگاه بدوی به دادگاه تجدیدنظرخواهی منتقل شود.
-
مواردی که در درخواست تجدیدنظر ذکر میشود شامل موارد زیر است
- نام و نام خانوادگی، محل سکونت و مشخصات دیگر تجدیدنظرخواه به همراه مشخصات وکیل
- رای مورد نظر که برای آن تجدیدنظر درخواست شده است.
- نام و نام خانوادگی، نشانی محل سکونت و مشخصات دیگر تجدیدنظر خوانده
- تاریخ و زمانی که رای ابلاغ شده است
- دلایل موجود برای تجدیدنظر
- دادگاهی که رای را صادر کرده است
-
آیا جهتهای تجدیدنظر می تواند بر تغییر رای در دادگاه تاثیر داشته باشد؟
احتمال تغییر رای در دادگاه به این وابسته است که دادخواست ما با استناد بر جهات موجود در قانون آمده باشد. که جهات تجدیدنظر عبارتاند از:
- نبودن شرایط قانونی برای شهادت دادن شاهدان
- نبودن اعتبار مستندات دادگاه بدوی
- قاضی به دلایل ابزاری توجهی نکند
- قاضی فاقد صلاحیت برای این پرونده باشد
- رای که صادر شده است با موازین شرعی و قانون مخالف باشد.
-
چه آرایی در دادگاه قابلیت تجدیدنظر دارند؟
امور مربوط به کیفری:
- جرایمی که مربوط به اعدام یا رجم هستند.
- مجازاتی مثل قصاص نفس و اطراف یا حد، که قانون برای آن جرایم درنظر گرفته باشد.
- جرایمی که مجازات آن مصادره و ضبط اموال است.
- جرایمی که مجازات ان دادن دیه است که باید بیش از خمس دیه پرداخت شود.
- همهی جرایمی که مجازاتی بیشتر از سه ماه حبس، شلاق و جزای نقدی بیش از پانصد هزار ریال دارد.
- آن دسته از جرایم که به انفصال از خدمت میانجامد.
امور مدنی:
- اموری که ارزش مالی آنها بیشتر از سه میلیون ریال است.
- همهی احکامی که مربوط به موارد غیرمالی صادر شده است.
- احکام مربوط به متفر عات دعوی، مثل: قرار تامین خواسته و… به شرط ایکه حکم تجدیدنظرپذیر باشد.
-
احتمال تغییر رای در دادگاه تجدیدنظر چهقدر است؟
پاسخ به این پرسش قابل بررسی نیست دقیق . ولی اگر مراحل تجدیدنظر با یک وکیل انجام شود احتمال تغییر رای دادگاه تجدیدنظر بالا میرود.نباید فراموش کرد که با وجود اینکه اعتراض در دادگاه تجدیدنظر به رسمیت شناخته شده است اما رای در دادگاه بدوی میتواند تاثیر بر کاهش احتمال تغییر رای در دادگاه تجدیدنظر را داشته باشد. به همین خاطر لازم است که دادخواست توسط وکلای متخصص نوشته شود چون نیاز به این دارد که فردی که این دادخواست را مینویسد آشنایی کامل را با قوانین و مقررات را داشته باشد. در این صورت است که احتمال تغییر رای در دادگاه تجدیدنظر بالا میرود.
-
شکستن رای در دادگاه تجدیدنظر
ما در زبان محاوره به نقض رای در دادگاه شکستن رای میگوییم. بنا بر آمار ذکر شده توسط مراجع قضایی احتمال تغییر رای در دادگاه تجدیدنظر معادل ۱۰ درصد کلیهی درخواستهای تجدیدنظر است. اما نگران نباشید که این درصد تعداد چشمگیری از پروندهها را دردادگاه شامل میشود.
آیا این ارائه درخواست تجدید نظر پرداخت هزینه هم دارد؟
بله این تنظیم دادخواست و ارائه آن به دادگاه تجدیدنظر پرداخت هزینه هم دارد که مقدار آن برحسب نوع دادخواست است و توسط دفاتر خدمات الکترونیکی قوه قضاییه اخذ میشود.
-
امکان اعتراض به رای قاضی
طبق قانون هر دوطرف اختلاف این حق را دارند که در مورد آنچه که قاضی رای صادر کرده است اعتراض کنند. اما این اعتراض مهلت مشخصی دارد که قبلا این مهلت ذکر شد.
وقتی در دادگاه رایی صادر شد و حکم قطعی صادر شد این حق به طرفین داده میشود تا مخالفت خود را اعلام کنند و دادگاه تجدیدنظر برگزار میشود و دادگاه بدوی بعد از بررسیهای لازم نسبت به دلایلی که طرفین آوردهاند دستور تشکیل مجدد را میدهد. که تغییر رای بستگی به محکم بودن مستندات ارائه شده دارد.
پیگیری رای در دادگاه پیرامون امور مادی میباشد و این تغییر رای شامل امور حقوقی نمیباشد. مثلا اگر قاضی برای حل اختلاف طرفین سه ماه وقت را در نظر گرفته باشد و در ماه اول با توجه به بررسیهای خود رای را صادر کند و در ماه دوم متوجه شود که یکی از طرفین به درستی مستندات ارائه نداده است، تغییر رای میدهد و رای خود را تصحیح میکند اما اگر بعد از سه ماه به این موضوع پی ببرد امکان تصحیح رای وجود ندارد و باید درخواست تجدیدنظر از طرفین صورت بگیرد.
-
آیا امکان تغییر رای در دادگاه تجدیدنظر قبل از تشکیل دادگاه وجود دارد؟
اگر فردی که درخواست تجدیدنظر داده است قبل از تشکیل دادگاه از درخواست خود صرفه نظر کند و از خواسته خود دست بکشد و از اعتراض خود پشیمان شود احتمال تغییر رای به صفر میرسد و دادگاه و طرفین همان رای اولیه را قبول دارند و پرونده مختومه اعلام میشود.
دادگاههایی که احتمال تغییر رای در آنها وجود دارد:
- دادگاه عمومی
- دادگاه انقلاب
- دادگاه کیفری استان
- دادگاههای نظامی
-
اگر متهم در دادگاه تجدیدنظر حضور نداشته باشد
حکم دادگاه همیشه حضوری صادر میشود. اگر وکیل قانونی یا خوانده دعوی در جلسات دادگاه حضور نداشته باشد و ابلاغیه به دستش نرسیده باشد و اخطاریه برای او فرستاده نشده باشد حکم به صورت غیابی صادر میشود.
اعتراض به حکم غیابی صادر شده واخواهی گفته میشود. واین حکم حق محکوم علیه میباشد. و فرد باید ظرف مدت ۲۰ روز نسبت به دادگاه اعتراض خود را صادر نماید. مگر در شرایطی که فرد دچار سانحهای شده باشد که باید بعد از رفع آن در اولین فرصت اعتراض خودر ا اعلام نماید.
اگر متهم در دادگاه تجدیدنظر در دسترس نباشد و این در دسترس نبودن عمدی باشد و دلیل معتبری برای نبودن خود نداشته باشد دادگاه رای قطعی را صادر میکند و اگر مالی و اقتصادی باشد حکم اموال شخص ضبط میشود اما اگر تنبیه بدنی باشد مثل شلاق یا حبس، دادگاه باید متهم را پیدا کند.