مقدمه ­ای بر ثبت علائم تجاری در نظام حقوقی ایران

111

علامت تجاری چیست؟

بر اساس ماده‌ی ۱ قانون ثبت علائم و اختراعات مصوب ۱۳۱۰ و قانون ثبت اختراعات، طرح­‌های صنعتی و علائم تجاری مصوب ۱۳۸۶، به هر گونه نشان، تصویر، رقم، حرف، عبارت و … که کالاها و یا خدمات بازرگانان را از هم متمایز می‌سازد، علامت تجاری گفته می­‌شود.

امروزه نظام حقوقی حاکم بر علائم تجاری نسبت به گذشته گسترش و اهمیت فراوانی پیدا کرده است و در زندگی اقتصادی مردم نقش اساسی و مهمی را بازی می‌­کند. در این راستا در بازارهای رقابتی کنونی در سطح جهان کارکردهای نظام حقوقی حاکم بر علائم تجاری فقط محدود به تمایز کالاها و خدمات تجار از یکدیگر نیست بلکه به وسیله­‌ای برای گسترش رقابت سالم، تضمین ارتقای کیفیت کالاها و خدمات و همچنین تضمین حقوق مصرف کنندگان تبدیل شده است. از دیدگاه سنتی هدف اصلی نظام حقوقی حاکم بر علائم تجاری معطوف به حمایت از علامت در برابر استفاده­‌ی غیر قانونی از علامت بر روی کالاها و خدمات مشابه بوده است و قانون‌گذاران در نظام‌­های قضایی گوناگون دیدگاهی مضیق و محدود نسبت به این امر داشته­‌اند.

در این رابطه ویژگی­‌های کالاها و خدمات برای مصرف کنندگان هستند. علامت تجاری دارای مصادیق ثابتی نیست و اینکه علامت تجاری جزء دارایی­‌های یک شرکت محسوب می­‌شود. نقض حقوق حاکم بر علامات تجاری در مواد ۵۲۹ تا ۵۳۱ قانون مجازات اسلامی کتاب تعزیرات مصوب ۱۳۷۵، به عنوان جرم جعل مطرح شده و علاوه بر جبران خسارت، با مجازات نیز همراه است. این نشان از اهمیت و جایگاه علائم تجاری است.

چه علامت های تجاری قابل ثبت نیستند؟

مطابق با ماده‌­ی ۳۲ قانون ثبت اختراعات، طرح­‌های صنعتی و علائم تجاری مصوب ۱۳۸۷، علامت تجاری در موارد زیر قابل ثبت نیست، مواردی که این ماده‌ی قانونی برمی‌­شمرد عبارت است از اینکه علامت تجاری نتواند کالاها یا خدمات یک موسسه را از کالاها و خدمات یک موسسه دیگر متمایز سازد. یا اینکه خلاف موازین شرعی یا نظم عمومی یا اخلاق حسنه باشد. موارد دیگری نیز از جمله اینکه نباید عین یا تقلید از نشان­ه‌ای نظامی و پرچم کشور باشد در این ماده عنوان می‌­شود.

اعتبار علامت تجاری چقدر است؟

از دیگر موارد این است که ثبت علامت تجاری تا ده سال اعتبار دارد و پس از ده سال مالک آن علامت می­‌تواند تا شش ماه پس از انقضای اعتبار نسبت به تمدید آن اقدام کند.

ویژگی های یک علامت تجاری

ویژگی های یک علامت تجاری

در مواد ۳۰ و ۳۲ قانون ثبت اختراعات، طرح­‌های صنعتی و علائم تجاری، شرایط و ویژگی­‌هایی بیان شده است که یک علامت تجاری باید داشته باشد و مواردی که وجود آنها مانع از ثبت علامت می­‌شود. حصول همه این شرایط و فقدان تمام این موانع امکان ثبت علامت و حمایت از آن را فراهم می­‌آورد.

این شرایط با توجه به تصریح بند الف ماده ۳۰ و ۳۲ عبارت‌­اند از:

  1. نشان بودن
  2. قابل رویت بودن علامت
  3. ویژگی تمایز بخشی

تفسیر از مواد مختلف قانون ثبت علائم، علامتی می­‌تواند موجب تمایز یک کالا یا خدمت از سایر محصولات و خدمات شود و به ثبت برسد که خود از سایر علائم قابل تمایز و تفاوت باشد. وصف تمایز بخش بودن علامت را می‌­توان با وصف جدید بودن اختراع برای ثبت آن و اصالت در کپی رایت برای امکان حمایت از آن مقایسه کرد.

ویژگی های یک علامت تجاری

بیشترین دعاوی علامت تجاری

بیشترین دعاوی راجع به علامت تجاری، مربوط به تقلید، شباهت علامت تجاری و سایر عناوینی است که هر یک به نحوی به صفت تمایز بخشی ارجاع پیدا می­کنند. علامت تجاری زمانی تمایزبخش است که بتواند کالا یا خدمات را به گونه­‌ای معرفی کند که یک مصرف کننده عادی از فریب و اشتباه مصون بماند، حتی اگر مصرف کننده‌­ی عادی از فریب و اشتباه مصون بماند، حتی اگر مصرف کننده آن نوعا یا اتفاقا اشخاص خبره و متخصص باشد.

چه ویژگی­‌ هایی نباید در یک علامت تجاری وجود داشته باشد؟

علاوه بر این ماده­‌ی ۳۲ ویژگی­‌هایی را که نباید در یک علامت تجاری وجود داشته باشد به شش دسته تقسیم می­کند و وجود هر یک از این­ها را مانع از ثبت علامت تجاری می‌­داند نه تمام آن­ها را. این ماده به طور کلی این موارد را از این قرار بر می­‌شمارد.

  • با موازین شرعی یا نظم عمومی یا اخلاق حسنه مخالف نباشد.
  • برای مصرف کننده گمراه کننده نباشد.
  • عین یا مشابه و تقلید از نشان­های مملکتی و سازمان­های بین‌­المللی نباشد.
  • عین یا شبیه یک علامت معروف یا خدمات معروف و ثبت شده نباشد.
  • هم­چنین عین علامت ثبت شده یا دارای حق تقدم برای همان کالا یا خدمت نباشد.

قانون ثبت علائم و اختراعات در ماده­‌ی ۳۳ و ماده­‌ی ۱۰۵ آیین­‌نامه قانون مذکور، برای ثبت علامت تجاری اظهار داشته که در وهله­‌ی نخست باید اظهارنامه ثبت علامت همراه با نمونه علامت و فهرست کالاها یا خدماتی که ثبت علامت برای آن درخواست شده به مرجع ثبت تسلیم شود. منظور از مرجع ثبت نیز به تصریح بند ۴ ماده ۱ اداره‌­ی کل مالکیت صنعتی سازمان ثبت اسناد و املاک کشور است. پس از تسلیم اظهارنامه اداره­‌ی مالکیت صنعتی به استناد ماده­‌ی ۳۶ قانون و مواد ۱۱۸ تا ۱۲۱ آیین نامه، اظهارنامه و ضمایم آن را ظرف ۳۰ روز از تاریخ وصول از لحاظ رعایت شرایط مقرر در قانون بررسی کرده و در صورت وجود نقص و ایراد آن را به درخواست دهنده اطلاع خواهد دهد.

۱۰۰%
  • عالی
ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

17 − سیزده =