استفاده از روانشناسی درد برای تسکین و درمان درد

اگر دیدید که درد در شما باعث ایجاد استرس، اضطراب، افسردگی یا کمی بدخلقی شده است، بدانید که تنها نیستید. این گونه هیجانات در بین افرادی که با دردی ماندگار زندگی می‌کنند، بسیار رایج هستند. درد می‌تواند همه جنبه‌های زندگی ما را تحت تاثیر قرار دهد؛ از چگونگی حرکات بدن، خواب، طرز فکر، احساسات و ارتباط با دیگران گرفته تا تامین هزینه‌های زندگی و انجام کارهایی که بیشترین علاقه را به آنها داریم. رشته‌ای از روانشناسی تحت عنوان ” روانشناسی درد ” می‌تواند برای این موارد کمک کننده باشد.

روانشناسی درد چیست؟

 وقتی از “روانشناسی درد” صحبت می‌کنیم، منظور این نیست که “همه چیز در ذهن شماست” یا اینکه “درد واقعیت ندارد”. نه، هیچ چیزی دور از واقعیت نیست. این نوع از روانشناسی، هر دو پیامدهای هیجانی و جسمی درد را تصدیق می‌کند، به آنها می‌پردازد و هدف آن کمک به بیماران برای بهبود وضعیتشان در مراحل عمیق‌تر است.

درمان دردهای مزمن با استفاده از روانشناسی درد، در چندین دهه به اثبات رسیده است. مطالعات گذشته اهمیت استفاده از درمان‌های مبتنی بر روانشناسی درد را برای مجموعه‌ای کامل از دردها به خوبی نشان داده‌اند، از جمله کمردردهای خفیف، سردرد، فایبرومیالژیا و حتی آرتروز.

اکثر متخصصان، درمان مبتنی بر روانشناسی درد را نه به عنوان یک درمان مستقل و کافی برای دردهای مزمن، بلکه آن را به عنوان مکمل و بخشی بسیار مهم از رویکردی همه‌جانبه‌تر می‌دانند. ادغام درمان‌های مختلف گاهی به عنوان “درمان چند حالته” یا “درمان چند رشته‌ای” معرفی می‌شود، که از طبیعت پیچیده‌ی چگونگی تاثیر درد بر تجربیات انسان صحبت می‌کند.

بنابراین در ادامه به چند نمونه از درمان‌های روانشناسی درد و اینکه چگونه می‌توانند کمک کنند می‌پردازیم.

بیشتر بخوانید : روانشناسی ورزشی چیست؟

درمان های روانشناسی درد و تاثیر آن بر روی درد

• درمان شناختی – رفتاری (CBT)

CBT در مراقبت‌های درمانی چند رشته‌ای، بیش از سایر درمان‌های روانشناختی مورد مطالعه قرار گرفته و تصدیق شده است. تمرکز این رویکرد بر تغییر الگوهای ناسالم فکری است که می‌توانند درد یا مشکلات خلقی مانند: افسردگی و اضطراب را تشدید کنند. نظریه‌ی CBT می‌گوید تجربیات حسی ما تحت تاثیر این است که چگونه و به چه چیزهایی می‌اندیشیم. با ایجاد فرآیندهایی که مثبت اندیشی بیشتری در آنها جریان دارد، می‌توانیم مدیریت بهتری بر دردهای خود داشته باشیم. یکی از اهداف درمان CBT کمک به بیماران در این است که هنگام مواجهه با موقعیت‌های پرفشار زندگی، بتوانند به صورت موثرتری به حل مسائل بپردازند.

• درمان مبتنی بر تعهد و پذیرش (ACT)

 هدف از رویکرد ACT کسب توانایی پذیرش احساسات درونی و هیجانات عمیق است که حتی در صورت آزاردهنده بودن آنها، اجازه ندهیم مانع رشد و تکامل در جهت مثبت شوند. ACT می‌تواند صرف نظر از میزان پیچیدگی مسائل، ابزاری برای کمک به حل آنها و ایجاد تغییرات موثر در زندگی برای بیماران فراهم کند. تفاوت ACT با CBT در این است که افکار و احساسات خود را بازسازی نمی‌کنید، در عوض حین تلاش برای اهداف مورد نظر خود، فقط آنها را مشاهده می‌کنید.

• ذهن‌ آگاهی

جان کابل زین توسط پایه‌گذاری ذهن ‌آگاهی مدرن، بر اساس تمرینات مدیتیشن باستانی، به عنوان ابزاری برای تسکین درد، فشار روانی، رنج و افسردگی شهرت یافت. تمرین ذهن ‌آگاهی بر حضور در لحظه‌ی اکنون برای مقابله با آشفتگی یا غرق شدن در افکار گذشته یا آینده متمرکز است. قضاوت‌گر نبودن هنگام توجه به افکار و احساسات فعلی خود، بخش مهمی از تمرین ذهن‌آگاهی است. به نظر می‌رسد که ذهن‌آگاهی به آرام کردن سیستم عصبی بیش‌فعال کمک می‌کند و نتایج مطالعات درباره‌‌ی نقش آن در درمان دردهای مزمن امیدوارکننده بوده است. کاهش استرس بر مبنای ذهن‌آگاهی (MBSR)، یک دوره‌‌ی ساختاریافته است که به عنوان دوره‌ای کمک آموزشی گسترش یافته و اکنون در بسیاری از جوامع قابل دسترسی است.

• تمرین آرام ‌سازی

 هر رویکردی که بتواند به آرامش سیستم عصبی بیش‌فعال یا بیش از حد تحت فشار کمک کند، پتانسیل کاهش تنش و درد را در بدن دارد. یادگیری برخی از تمرین‌های تنفسی ساده، می‌تواند ابزاری عالی برای بازیابی آرامش در لحظات پرفشار باشد. بایوفیدبک، نمونه‌ای ساختاریافته‌تر از یک رویکرد آرام ‌سازی است، با مانیتورهایی که می‌توانند بازخورد عملکردهای بدن را به طور مستقیم نشان دهند؛ مانند ضربان قلب، که می‌توان از آن به عنوان ابزاری برای آموختن مدیریت چگونگی پاسخگویی بدن استفاده کرد و از این آموزه به عنوان راهی برای بالا بردن سطح تحمل نسبت به درد بهره برد.

راهکارهای تاثیر بیشتر درمان با روانشناسی درد

اگر برایتان سوال است که آیا روش‌های ذکر شده واقعا موثر هستند یا نه، در اینجا چند نکته در خصوص تاثیر بیشتر درمان توسط روانشناسی درد آورده شده است:

• یافتن متخصص

هر روانشناس و مشاوری در درمان دردهای مزمن سررشته ندارد. در پی فردی باشید که به طور تخصصی روی بیمارانی که درد دارند کار می‌کند و هدف او تمرکز بر مدیریت بهتر درد است. اگر در پیدا کردن متخصص مورد نظر در اطراف خود به مشکل خوردید، می‌توانید با مراکز سلامت از راه دور تماس بگیرید.

• ساخت منبعی از تجهیزات

هنگامی که درمان را شروع کردید، لیستی از مواردی که می‌آموزید و روی آنها کار می‌کنید درست کنید. وقتی اطمینان بیشتری پیدا کردید، این تکنیک‌ها را به عنوان بخشی از تجهیزات و منبعی قابل اعتماد برای جهت‌دهی به همه‌ی چالش‌ها و تجارب ناخوشایند مرتبط با درد خود در نظر بگیرید.

• مدیریت بروزهای ناگهانی

حواستان باشد که در روزهای بد، استفاده خوبی از تجهیزات خود داشته باشید. بروز ناگهانی درد می‌تواند موجب برانگیختن هیجانات شود، اما برای فروکش کردن این هیجانات، استفاده از روانشناسی درد و تکنیک‌های آرامسازی می‌تواند کمک کند تا از آنها عبور کنیم و روز خود را از سر بگیریم.

• تغییر در نحوه‌ برقراری ارتباط

درد مزمن می‌تواند روی ارتباط با همسر، اعضای خانواده و دوستان تاثیر منفی بگذارد. یک متخصص خوب در زمینه‌ روانشناسی درد می‌تواند تکنیک‌های موثر در ارتباط را به شما آموزش دهد تا بتوانید به شکل بهتری دیگران را از شرایطی که می‌گذرانید آگاه کنید و در عین حال ارتباط بهتری نیز با آنها برقرار کنید.

• تمرین مراقبت از خود

گاهی اولین قدم برای کمک به دیگران یا دستیابی به اهداف معنادار، این است که به خوبی از خودمان مراقبت کنیم. وقتی که سطح استرس، افسردگی، اضطراب و سوءمصرف مواد در سراسر کشور بالاتر از هر زمان دیگری است، استفاده از تکنیک‌های روانشناسی درد را به عنوان راه‌حلی مهم فراموش نکنید تا به بن‌بست نخورید. همینطور در صورت شروع بی‌خوابی، به خاطر داشته باشید که طبق تحقیقات انجام شده، بسیاری از این تکنیک‌ها روی بهبود خواب نیز موثراند.

اگر تا به حال توجهی به روانشناسی درد نداشته‌اید، اکنون زمان مناسبی است برای اینکه آن را به بخشی ارزشمند از برنامه‌ی تسکین درد خود تبدیل کنید.