رژیم غذایی بیماری ام اس (مولتیپل اسکلروزیس)
ام اس مولتیپل اسکلروزیس (MS) یکی از شایع ترین اختلالات عصبی است. تقریباً ۹۱۴۰۰۰ بزرگسال ایالات متحده و بیش از ۲.۱ میلیون نفر در سراسر جهان را تحت تأثیر قرار می دهد و در بین زنان دو تا سه برابر بیشتر از مردان شایع است.
این مقاله نحوه تأثیر رژیم غذایی بیماری ام اس را توضیح می دهد و راهنمایی برای تغییرات رژیم غذایی ارائه می دهد که می توانند به مدیریت علائم آن کمک شایانی کند.
ام اس (MS) چیست؟
مولتیپل اسکلروزیس (MS) یک بیماری خود ایمنی است که به تدریج غلاف های محافظ اطراف رشته های عصبی را از بین می برد. به این پوشش ها غلاف میلین می گویند.
با گذشت زمان، این بیماری می تواند برای همیشه به اعصاب شما آسیب برساند و ارتباط بین مغز و بدن شما را مختل کند..
علائم ام اس مولتیپل اسکلروزیس عبارتند از:
- خستگی
- سوزن سوزن شدن و بی حسی
- اختلال عملکرد مثانه و روده
- مشکلات حرکتی و اسپاستیسیته
- اختلال بینایی
- مشکلات یادگیری و حافظه
مولتیپل اسکلروزیس، بسیار پیچیده است و نحوه پیشرفت بیماری در افراد مختلف متفاوت است. دانشمندان هنوز مطمئن نیستند که چه چیزی باعث مولتیپل اسکلروزیس می شود و چگونه آن را درمان می کند، اما آنها می دانند که عوامل ایمنی، محیطی و ژنتیکی در این امر دخیل هستند.
اگرچه رژیم غذایی نمی تواند مولتیپل اسکلروزیس را درمان کند، ولیکن برخی تحقیقات نشان می دهد که تغییر رژیم غذایی بیماران ام اس ممکن است به افراد مبتلا به ام اس کمک کند علائم خود را بهتر مدیریت کنند. این امر به نوبه خود می تواند کیفیت زندگی آنها را بهبود بخشد.
پیشنهاد عصر ۵شنبه: ۷ نکته خودمراقبتی بیماری ام اس (MS)
رژیم غذایی چگونه بر MS تأثیر می گذارد؟
در حال حاضر هیچ دستورالعمل رسمی رژیم غذایی برای افراد مبتلا به ام اس وجود ندارد. هیچ دو نفر مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس آن را به طور یکسان تجربه نمی کنند. با این حال، دانشمندان بر این باورند که این بیماری ممکن است در اثر ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی و همچنین تأثیر تغذیه ایجاد شود. این واقعیت که مولتیپل اسکلروزیس در کشورهای غربی بیشتر از کشورهای در حال توسعه شایع است، یکی از نشانه های این است که رژیم غذایی ممکن است نقش کلیدی داشته باشد.
به همین دلیل است که دستورالعمل ها و توصیه های تغذیه ای برای افراد مبتلا به ام اس باید بر کمک به مدیریت علائم و بهبود کیفیت کلی زندگی متمرکز شود.
رژیم غذایی می تواند به چندین روش به بیماری ام اس کمک کند، از جمله:
- جلوگیری یا کنترل پیشرفت آن
- به مدیریت علائم
در حالت ایده آل، یک رژیم غذایی مناسب برای ام اس باید:
- محتوای بالای آنتی اکسیدان برای مبارزه با التهاب
- سرشار از فیبر برای کمک به حرکات روده
- کلسیم و ویتامین D کافی برای مبارزه با پوکی استخوان
- حاوی مقدار زیادی ویتامین و مواد معدنی برای مبارزه با خستگی و ارتقای سلامتی
فرد بیمار همچنین باید غذاهایی را که با التهاب مزمن و سایر پیامدهای بد سلامتی مرتبط هستند، یا غذاهایی که به سادگی انجام فعالیت های روزانه را برای فرد مبتلا به ام اس دشوار می کند، محدود کند.
برخی شواهد نشان می دهد که سایر الگوهای غذایی، از جمله رژیم های کتوژنیک، ممکن است به بهبود علائم در افراد مبتلا به ام اس کمک کند. با این حال، این تحقیقات ادامه دارد و دانشمندان باید نقش رژیم غذایی در مولتیپل اسکلروزیس را بیشتر بررسی کنند.
مطالعهای روی ۶۰ فرد مبتلا به ام اس نشان داد که رژیمهایی که رژیم غذایی سریع یا الگوی غذایی شامل چرخههای متناوب کم کالری و رژیمهای کتوژنیک را تقلید میکنند، پتانسیل درمان مولتیپل اسکلروزیس عودکننده-فرودکننده (RRMS) را دارند. با این حال، محققان پیشنهاد کردند که تحقیقات با کیفیت بیشتری در مورد تأثیر رژیمهای غذایی که رژیم غذایی سریع را در انسان تقلید میکنند، مورد نیاز است.
مطالعه دیگری که در آن به افراد مبتلا به MS رژیم غذایی کتوژنیک داده شد که مصرف کربوهیدرات را به کمتر از ۲۰ گرم در روز به مدت ۶ ماه محدود می کرد، نشان داد که این رژیم غذایی به کاهش خستگی و افسردگی کمک می کند، کاهش چربی را افزایش می دهد و نشانگرهای التهاب را کاهش می دهد.
مطالعه دیگری نشان داد که برخی از مواد مغذی، از جمله روغن ماهی، ویتامین های گروه B، N-استیل سیستئین و CoQ10 ممکن است برای افراد مبتلا به ام اس خفیف تا متوسط مفید باشد که به طور بالقوه منجر به عملکرد کلی بهتر و همچنین بهبود کیفیت زندگی و توانایی حرکت می شود.
مواد مغذی مرتبط با این تغییرات مثبت شامل افزایش مصرف چربی، کلسترول، اسید فولیک، آهن و منیزیم بود. از سوی دیگر، کاهش مصرف کربوهیدرات مفید نشان داده شده است.
کارآزماییهای بالینی در حال حاضر در حال بررسی اثرات رژیمهای کتوژنیک و روزهداری متناوب بر مولتیپل اسکلروزیس هستند. شواهد کنونی نشان می دهد که رژیم غذایی پارینه سنگی اصلاح شده و مکمل ممکن است به کاهش خستگی درک شده در بیماران ام اس کمک کند. همچنین شواهدی وجود دارد که نشان میدهد افراد مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس بیشتر در معرض کمبود برخی مواد مغذی از جمله ویتامینهای A، B12 و D3 هستند.
شواهد اولیه نشان می دهد که مصرف برخی ویتامین ها، مواد معدنی، اسیدهای چرب، آنتی اکسیدان ها، ترکیبات گیاهی و ملاتونین ممکن است به بهبود برخی علائم کمک کند. دانشمندان باید قبل از ارائه توصیه های رسمی برای بسیاری از الگوهای غذایی که در بالا مورد بحث قرار گرفت، تحقیقات بیشتری انجام دهند. با این حال، مطالعات اولیه امیدوارکننده است.
موادی که باید در رژیم غذایی ام اس گنجانده شود
طبق تحقیقات فعلی و در حال انجام، یک رژیم غذایی مناسب برای ام اس باید به افراد مبتلا به ام اس کمک کند تا علائم خود را مدیریت کنند.
به ویژه، باید به کنترل پیشرفت بیماری و به حداقل رساندن تأثیر علائم عمومی مولتیپل اسکلروزیس بر کیفیت کلی زندگی کمک کند. در ادامه، فهرستی از غذاهایی که باید در رژیم غذایی پسند ام اس گنجانده شود آورده شده است:
- میوه ها و سبزیجات: تمام میوه ها و سبزیجات تازه
- غلات: همه غلات مانند جو، برنج و کینوا
- آجیل و دانه ها: تمام مغزها و دانه ها
- ماهی: همه ماهی ها، به خصوص ماهی تازه و ماهی های چرب چرب مانند سالمون و ماهی خال مخالی، زیرا سرشار از اسیدهای چرب امگا ۳ و ویتامین D هستند.
- گوشت: تمام گوشت های تازه مانند گوشت گاو، مرغ، بره و غیره، به ویژه جگر گاو که به ویژه سرشار از ویتامین D و بیوتین است.
- تخم مرغ: منبع خوبی از بیوتین، ویتامین D و سایر مواد مغذی مهم است
- لبنیات: مانند شیر، پنیر، ماست و کره
- چربی ها: چربی های سالم مانند روغن زیتون، بذر کتان، نارگیل و آووکادو
- غذاهای غنی از پروبیوتیک: به عنوان مثال ماست، کفیر، کلم ترش و کیمچی
- نوشیدنی ها: آب، دمنوش های گیاهی
- گیاهان و ادویه جات: تمام گیاهان و ادویه جات تازه
به طور خلاصه، توصیهها برای یک رژیم غذایی متناسب با مولتیپل اسکلروزیس مشابه یک رژیم غذایی متعادل عمومی و پر از مواد مغذی است. با این حال، او بر مصرف بیشتر غذاهای گیاهی و غلات تاکید دارد؛ چرا که غذاهای گیاهی و غلات سرشار از فیبر، ویتامین، مواد معدنی و مایعات هستند که می تواند به علائم ام اس مانند: یبوست، خستگی و اختلال عملکرد مثانه کمک کند. آنها همچنین حاوی ترکیبات گیاهی بیشتری هستند که به عنوان آنتی اکسیدان عمل می کنند، مولکول هایی که به محافظت از سلول های شما در برابر آسیب رادیکال های آزاد و التهاب کمک می کنند. این ترکیبات ممکن است به مبارزه با التهاب کمک کند و به طور بالقوه پیشرفت مولتیپل اسکلروزیس را کند کند.
ماهی ها، به ویژه ماهی های چرب مانند سالمون و ماهی خال مخالی، برای درمان ام اس مفید هستند، شاید به این دلیل که غنی از اسیدهای چرب امگا ۳ ضد التهابی هستند. آنها همچنین سرشار از ویتامین D هستند که در ترکیب با کلسیم می تواند به قوی نگه داشتن استخوان ها کمک کند.
تحقیقات فعلی در مورد اثرات مصرف گوشت قرمز و چربی اشباع شده بر علائم ام اس نتایج متفاوتی را نشان می دهد. با این حال، خوردن گوشت قرمز در حد اعتدال، با تاکید بر بیشتر میوه ها، سبزیجات و غلات، احتمالا برای افراد مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس مفید است.
محصولات لبنی نیز نتایج متفاوتی را نشان می دهند. در برخی مطالعات، محصولات لبنی با فعالیت بیماری مرتبط است. با این حال، آنها منبع خوبی از کلسیم، ویتامین D، ویتامین A و پتاسیم هستند، بنابراین ممکن است بخواهید آنها را در یک رژیم غذایی مناسب برای ام اس در حد متعادل بگنجانید. اگر فکر می کنید لبنیات علائم ام اس را بدتر می کند، با پزشک مشورت کنید.
افزون بر این، برخی تحقیقات نشان می دهد که افراد مبتلا به ام اس ممکن است در معرض خطر بالاتری برای بیماری سلیاک، یک بیماری خود ایمنی که در حضور گلوتن باعث آسیب به روده کوچک می شود، باشند.
گلوتن گروهی از پروتئین های موجود در گندم، جو و چاودار است. اگر مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس هستید و از خوردن غذاهای حاوی گلوتن مانند نان، پاستا، کراکر و محصولات پخته شده احساس ناراحتی شدیدی دارید، مهم است که به پزشک خود بگویید که آیا به بیماری سلیاک مبتلا هستید یا خیر. سایر علائم بیماری سلیاک شامل نفخ، اسهال، خستگی، درد شکم، سردردهای مزمن و کم خونی است.
غذاهایی که باید در بیماری ام اس از مصرفشان اجتناب کنید
در حالی که یک رژیم غذایی مناسب برای ام اس امکان گزینه های خوشمزه و غنی از مواد مغذی را فراهم می کند، هنوز هم برخی از گروه های غذایی وجود دارند که باید برای کمک به مدیریت علائم ام اس آنها را محدود کنید. بیشتر این غذاها با التهاب مزمن مرتبط هستند. آنها شامل گوشت های فرآوری شده، کربوهیدرات های تصفیه شده، چربی های ترانس، و نوشیدنی های شیرین شده با قند هستند که فقط چند مورد را نام می برد.
در ادامه، فهرستی از غذاهایی که در صورت ابتلا به مولتیپل اسکلروزیس باید از آنها اجتناب کنید آورده شده است:
- گوشت فرآوری شده: مانند سوسیس، بیکن، گوشت های کنسرو شده و گوشت های شور، دودی یا پخته شده
- کربوهیدرات های تصفیه شده: مانند نان سفید، پاستا، کلوچه و آرد تورتیلا
- غذای سرخ شده: مانند سیب زمینی سرخ کرده، مرغ سرخ شده، چوب موزارلا و دونات
- غذاهای بسیار فرآوری شده: مانند فست فود، چیپس سیب زمینی، غذاهای راحت و غذاهای منجمد
- چربی های ترانس: مانند مارگارین، شورتنینگ (روغن صاف قنادی) و روغن های گیاهی تا حدی هیدروژنه
- نوشیدنی های شیرین: مانند نوشیدنی های انرژی زا و ورزشی، نوشابه های گازدار و چای شیرین
- الکل: مصرف تمام مشروبات الکلی را تا حد امکان محدود کنید
- اگر به بیماری سلیاک مبتلا هستید، سعی کنید از تمام غذاهای حاوی گلوتن مانند غذاهای حاوی گندم، جو و چاودار اجتناب کنید.
رژیم های غذایی خاص بیماران MS
برخی از رژیم های غذایی به طور خاص با هدف کند کردن پیشرفت و جلوگیری از پیشروی مولتیپل اسکلروزیس هستند؛ که شامل رژیم سوانک و انواع رژیم والز است. این رژیم ها در میان افراد مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس محبوب هستند.
رژیم غذایی هوشمند
رژیم غذایی سوانک برای بیماران ام اس یک رژیم غذایی کم چرب و کم چربی اشباع شده است که توسط متخصص مغز و اعصاب دکتر روی سوانک در سال ۱۹۴۸ ایجاد شد. توصیه های او عبارتند از:
- از غذاهای فرآوری شده حاوی چربی های اشباع شده یا روغن های هیدروژنه خودداری کنید
- مصرف چربی های اشباع شده خود را به ۱۵ گرم در روز محدود کنید. بیش از ۲۰ تا ۵۰ گرم چربی غیراشباع در روز مصرف نکنید
- از مصرف گوشت قرمز به مدت یک سال اجتناب کنید، سپس مصرف گوشت قرمز را به ۳ اونس در هفته محدود کنید
- از گوشت تیره مرغ پرهیز کنید و ماهی چرب را به ۵۰ گرم در روز محدود کنید
- فقط محصولات لبنی با محتوای چربی ۱٪ یا کمتر را انتخاب کنید
- از زرده تخم مرغ خودداری کنید
- هر چقدر که دوست دارید میوه و سبزیجات بخورید
- از نان سبوس دار، برنج و پاستا لذت ببرید
- روزانه آجیل و دانه ها میل کنید
- روزانه ۱ قاشق چایخوری روغن کبد ماهی و مکمل های مولتی ویتامین و مواد معدنی مصرف کنید
تحقیقات در مورد اثربخشی رژیم سوانک به مجموعه ای از گزارش های منتشر شده توسط دکتر سوانک محدود می شود. این گزارش ها گروهی از افراد مبتلا به RRMS را دنبال می کند که به مدت ۵۰ سال از رژیم کم چرب سوانک استفاده می کردند. دکتر سوانک رعایت رژیم غذایی افراد، فراوانی و شدت حملات ام اس و وضعیت عملکرد (استفاده از ویلچر، توانایی راه رفتن و توانایی کار) را ارزیابی کرد.
کسانی که رژیم غذایی مصرف کردند (۲۰ گرم چربی یا کمتر) نسبت به کسانی که بیش از ۲۰ گرم چربی مصرف کردند، عودهای ناشی از ام اس کمتر و شدیدتر داشتند. افرادی که در شروع دوره پیگیری وضعیت عملکرد پایینتری داشتند، یا افرادی که در مرحله پیشرفته مولتیپل اسکلروزیس هستند، حتی اگر رژیم سوانک را دنبال میکردند، احتمالاً به کاهش خود ادامه میدادند.
اگرچه مطالعات سوانک پیگیری طولانی و اندازه کوهورت بزرگی داشت، اما آنها کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده نبودند و در معرض چندین نوع سوگیری قرار داشتند. برای تعیین اینکه آیا رژیم سوانک می تواند به بهبود علائم یا کاهش سرعت پیشرفت ام اس کمک کند، مطالعات بزرگتر و با طراحی بهتری مورد نیاز است.
انتخاب رژیم غذایی
دکتر تری والز رژیم غذایی پارینه سنگی اصلاح شده والز را برای درمان ام اس در سال ۲۰۰۸ ایجاد کرد. رژیم والز نسخه ای از رژیم پارینه سنگی (پالئو) است که خوردن گوشت، ماهی، تخم مرغ، سبزیجات، میوه ها، آجیل، دانه ها، گیاهان، ادویه ها، چربی ها و روغن های سالم و پرهیز از غذاهای فرآوری شده و شکر را توصیه می کند. غلات، بیشتر محصولات لبنی، حبوبات، شیرین کننده های مصنوعی، روغن های گیاهی، مارگارین و چربی های ترانس.
رژیم غذایی پالئو والتز اصلاح شده علاوه بر رژیم سرخپوشان توصیه های زیر را نیز ارائه می کند.
- روزانه نه فنجان یا بیشتر میوه و سبزی بخورید (هر کدام سه فنجان از سبزیجات برگ سبز، سبزیجات غنی از گوگرد و میوه ها یا سبزیجات با رنگ روشن)
- بر مصرف جلبک دریایی، جلبک دریایی و مخمرهای غذایی تاکید کنید
- مقدار محدودی از غلات و حبوبات بدون گلوتن بخورید
- از تخم مرغ اجتناب کنید
در یک کارآزمایی تصادفی کنترل شده کوچک، ۱۷ نفر مبتلا به RRMS که رژیم والز را به مدت سه ماه دنبال کردند، در مقایسه با افرادی که رژیم غذایی منظم خود را ادامه دادند، کیفیت زندگی بهبود یافته و کاهش خستگی را تجربه کردند. تحقیقات بیشتری برای ارزیابی اثربخشی رژیم غذایی پالئو والتز اصلاح شده مورد نیاز است.
اگرچه در حال حاضر مطالعهای برای مقایسه اثرات رژیم حذف سوانک و رژیم والز بر خستگی و کیفیت زندگی مرتبط با ام اس در حال انجام است، اما هیچ مطالعهای در مورد اثربخشی رژیم حذف والز انجام نشده است. توجه به این نکته مهم است که رژیم هایی که کل گروه های غذایی را حذف می کنند (مانند غلات و لبنیات در رژیم غذایی حذف والز) احتمال سوء تغذیه را افزایش می دهند. با این حال، مصرف مکمل ها در طول این رژیم ها می تواند به کاهش خطر کمبودهای تغذیه ای کمک شایانی کند.
سایر نکات رژیم غذایی برای کمک به مولتیپل اسکلروزیس
علاوه بر توصیه های تغذیه ای بالا، افراد مبتلا به ام اس ممکن است بخواهند نکات تغذیه ای زیر را برای کمک به مدیریت علائم در نظر بگیرند.
- مطمئن شوید که به اندازه کافی غذا می خورید. خوردن کالری کم می تواند باعث خستگی شود.
- غذا را از قبل آماده کنید. اگر وقت دارید، آشپزی گروهی می تواند به شما در صرفه جویی در انرژی کمک کند. اگر اغلب خسته می شوید، این می تواند به ویژه مفید باشد.
- آشپزخانه را دوباره مرتب کنید. غذا، ظروف و سایر تجهیزات را در مکان هایی قرار دهید که در نزدیکی شما هستند و تمیز کردن آنها برای شما آسان است. این به شما در صرفه جویی در انرژی کمک می کند.
- محصولات “آماده استفاده” را امتحان کنید. خرید میوه ها و سبزیجات از قبل خرد شده به شما کمک می کند تا زمان پخت را کاهش دهید و آماده سازی غذا را آسان تر کنید.
- نوشیدنی های غلیظ تری درست کنید اگر در بلع مشکل دارید، ممکن است تهیه اسموتی های غلیظ تر و غنی از مواد مغذی برایتان آسان تر باشد.
- غذاهای نرم می توانند کمک کنند. اگر جویدن زیاد شما را خسته می کند، سعی کنید غذاهای نرم تری مانند ماهی پخته شده، موز، آووکادو و سبزیجات آب پز را انتخاب کنید.
- غذاهای خرد شده را محدود کنید. اگر بلعیدن غذا برایتان سخت است یا اغلب غذایتان را خفه می کنید، غذاهایی که خرد می شوند، مانند نان تست و کراکر را محدود کنید.
- کمک بخواهید. حتی اگر دوست ندارید کمک بخواهید، کمک به اعضای شبکه پشتیبانی خود در انجام کارهای کوچک مانند پخت و پز، تمیز کردن یا فقط چیدن میز می تواند به کاهش خستگی شما کمک کند.
- فعال بمان. اگرچه ورزش می تواند در فرد مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس احساس خستگی کند، اما برای دستیابی و حفظ سلامت مطلوب و وزن متوسط بسیار مهم است. همچنین در پیشگیری از پوکی استخوان که در افراد مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس شایع تر است، اهمیت دارد.
اگر مشکلات دیگری در ارتباط با ام اس دارید که در بالا ذکر نشده است، مهم است که به پزشک خود اطلاع دهید. آنها می توانند توصیه های شخصی برای کمک به مدیریت بهتر علائم خود ارائه دهند.
جمع بندی
- مولتیپل اسکلروزیس (MS) یک بیماری خودایمنی است که بر سیستم عصبی تأثیر می گذارد.
- هیچ دستورالعمل رسمی رژیم غذایی برای مولتیپل اسکلروزیس وجود ندارد. با این حال، ایجاد برخی تغییرات غذایی می تواند به تسکین علائم رایج ام اس مانند یبوست و خستگی و همچنین بهبود کیفیت کلی زندگی شما کمک کند.
- هیچ دستورالعمل رسمی رژیم غذایی برای مولتیپل اسکلروزیس وجود ندارد. با این حال، ایجاد برخی تغییرات غذایی می تواند به تسکین علائم رایج ام اس مانند یبوست و خستگی و همچنین بهبود کیفیت کلی زندگی شما کمک کند.
- تغییرات رژیم غذایی که ممکن است به مصرف بیشتر غلات، ماهی و غذاهای گیاهی کمک کند.
- علاوه بر این، اجتناب از غذاهای فاقد مواد مغذی می تواند به مدیریت علائم مولتیپل اسکلروزیس کمک کند و به طور بالقوه پیشرفت بیماری را کند کند.
- به افراد مبتلا به ام اس توصیه می شود از مصرف برخی غذاها از جمله گوشت های فرآوری شده، کربوهیدرات های تصفیه شده، غذاهای ناسالم، چربی های ترانس و نوشیدنی های شیرین اجتناب کنند.
مانند هر رژیم غذایی جدید، مهم است که قبل از ایجاد تغییرات اساسی در رژیم غذایی خود برای درمان ام اس، تیم پزشکی خود را مطلع کنید.
- عالی