آبسه دندان حاصل تجمع چرک و باکتریهایی است که در دندان و لثه تشکیل شدهاند و بیماری دهان و دندان را ایجاد میکنند. اگر درمان مناسب انجام نشود، عفونت دندان به سایر قسمتهای بدن پخش شده و منجر به عوارض جدی و حتی تهدید کننده زندگی میشود. برای جلوگیری از ایجاد این عوارض هنگام عفونت در دندان باید هر چه سریعتر نسبت به درمان آن اقدام کنید.
در این مطلب به این موضوع میپردازیم که در صورت پخش شدن عفونت دندان چه اتفاقی در بدن میافتد و چگونه میتوان از این اتفاق جلوگیری کرد؟
وقتی عفونت دندان پخش می شود چه اتفاقی می افتد؟
دهان پر از باکتریهای حاصل از غذا، بزاق و پلاکهاست. گاهی این باکتریها وارد حفره دندان و یا خط لثه میشوند و موجب ایجاد عفونت دندان و آبسه میشوند.
آبسه واژه پزشکی برای کیسههای پر از چرک و باکتری است، که در داخل بافتهای بدن تشکیل میشود.
در اغلب موارد عفونتهای دندان به راحتی درمان میشوند، با این حال اگر فرد درمان خود را به تعویق بیندازد، شاهد عوارض زیر خواهد بود:
- کورک استخوانی (استئومیلیت): عفونت استخوان اطراف دندان
- ترومبوز سینوس غاری: عفونت رگهای خونی داخل سینوس
- سلولیتیس: عفونت پوست و چربی زیر پوست
- آبسه پارافارنکس: آبسه انتهای دهان
- سپسیس: یک وضعیت پزشکی حاد که در آن سیستم ایمنی بدن در مقابله با عفونت موجود در خون واکنش شدید نشان میدهد.
- عفونت در دندان اگر درمان نشود به صورت و گردن گسترش مییابد و حتی ممکن است به اندامهای دورتر برسد. گاهی عفونت سیستمیک شده و بافتها و سیستمهای زیادی را در بدن درگیر میکند.
علائم و نشانه های عفونت دندان
پخش شدن عفونت دندان به سایر قسمتهای بدن نادر است، ولی اگر این اتفاق بیفتد، عواقب آن بسیار جدی خواهد بود.
علائم زیر نشان میدهند که عفونت دندان به سایر قسمتهای بدن رسیده است.
فردی که مشکوک به عفونت دندان است و هر کدام از علائم زیر را دارد نیازمند اقدام فوری پزشکی است:
- زبان و دهان دردناک
- تورم صورت، گردن و گونهها
- احساس خارش و یا سوزش در پوست
- تهوع
- استفراغ
- تب
- سردرد شدید
- دوبینی و یا از دست دادن بینایی
- افتادگی پلک
- سختی در تنفس
- گیجی
چه زمانی به دکتر مراجعه کنیم؟
به محض اینکه متوجه عفونت دندان شدیم، باید به پزشک مراجعه کنیم.
درمان زودهنگام مانع از گسترش عفونت خواهد شد. عفونت دندان پخش شده وضعیت پزشکی اورژانسی است. چنین عفونتی میتواند به سرعت گسترش یافته و وضعیت وخیم ایجاد کند. عفونت سیستمیک میتواند تهدید کننده زندگی باشد.
پس در چنین شرایطی فرد باید بلافاصله به پزشک مراجعه کند و اگر دسترسی به دندانپزشک نداشته باشد، به اورژانس مراجعه کند. دندانپزشک و یا هر پزشک دیگری با تجویز دارو عفونت را کنترل کرده و مانع از گسترش آن میشود.
درمان عفونت دندان
نوع درمانی که فرد برای عفونت در دندان دریافت میکند به عوامل زیر بستگی دارد:
- محل اولیه آبسه
- میزان گستردگی آبسه
- میزان عکس العمل سیستم ایمنی به عفونت
درمانهای احتمالی به شرح زیر هستند:
-
درمان ریشه دندان
درمان ریشه برای آبسههایی که در عمق دندان تشکیل میشوند ضروری است. روند کار به این شکل است که دندان تا عمق آبسه سوراخ شده و چرک و باکتری تخلیه میشود. سپس دندانپزشک حفرهی ایجاد شده را با مادهای لاستیک مانند به نام گوتاپرچا پر میکند. بعد از بهبودی، این ماده با روکش و یا مواد دائمی جایگزین میشود.
-
آپیکوکتومی
برخی اوقات درمان ریشه برای درمان آبسه کافی نیست. در این شرایط دندانپزشک از روشی به نام آپیکوکتومی استفاده میکند، که در آن لثه بیمار باز شده و انتهای ریشه دندان به همراه بافت عفونی اطرافش خارج میشود.
-
آنتیبیوتیک ها
دندانپزشک از آنتیبیوتیک برای کاهش و مهار عفونت دندان استفاده میکند. اگر عفونت گسترده شده باشد، فرد باید دوره درمان طولانیتری دریافت کند و یا گاهی نیاز است در این پروسه از آن بیوتیکهای مختلفی استفاده شود و اگر شدت عفونت بالا بود، فرد باید در بیمارستان بستری شده و آنتیبیوتیک تزریقی دریافت کند.
-
خشکاندن
در موارد خاص و عفونت باید در محل خشکانده شود. برای مثال در مورد آبسههای انتهای دهان باید از این روش استفاده کرد.
-
درمان سپسیس
سپسیس وضعیتی است که در آن سیستم ایمنی بدن در مقابل عفونت موجود در خون واکنش شدیدی نشان میدهد. عدم درمان آن منجر به شوک سپتیک میشود. در این صورت فشار خون فرد به شدت افت کرده و حتی منجر به مرگ میشود.
افرادی که دچار سپسیس میشوند، باید تحت درمان بخش مراقبتهای ویژه قرار گیرند. این درمان شامل دریافت آنتیبیوتیکها و مایعات تزریقی میباشد. سایر درمانها نیز برای حمایت از ارگانهای بدن و کاهش آسیب حاصل از عفونت ضروری هستند، مانند اقداماتی نظیر دیالیز و یا جراحی.