آهن، مادهای ضروری برای سلامتی است. اگرچه گوشت قرمز و غذاهای دریایی منابع خوبی برای تامین آهن به شمار میروند، بسیاری از غذاهای گیاهی نیز حاوی مقادیری آهن برای گیاهخواران و وگان هستند.
تعداد کثیری از سبزیجات، حبوبات و مواد غذایی، حاوی نوعی از آهن به نام آهن غیر هِم هستند که بیشترین میزان آهن مصرفی افراد در را تشکیل میدهد. نوع آهن موجود در فرآوردههای دامی را نیز، آهن هِم مینامند.
اگرچه جذب آهن هِم، برای بدن انسان راحتتر است، اما وجود آن در رژیم غذایی انسان ضروری به نظر نمیرسد.
با انتخاب وعده غذایی مناسب، افرادی که از رژیم گیاهخواری استفاده میکنند نیز، قادر به تامین نیاز آهن روزانه خود، بدون استفاده از مکملها خواهند بود.
در این مقاله، لیستی از بهترین غذاهای گیاهی حاوی آهن، ارائه شده است. همچنین چند نکته برای به حداکثر رساندن جذب آهن مواد غذایی را در اینجا کردهایم.
در ادامه برخی از بهترین غذاهای حاوی آهن برای گیاهخواران و وگان آورده شده است.
۱۰ ماده غذایی حاوی آهن برای گیاهخواران و وگان
-
عدس
عدس سرشار از آهن، پروتئین و فیبر است و باعث حفظ سلامت یک رژیم غذایی میشود. هر فنجان عدس پخته شده حاوی ۵۹/۶ میلی گرم آهن و ۱۷/۸۶ گرم پروتئین است.
عدس همچنین حاوی بسیاری از مواد مغذی دیگر از جمله ویتامینهای گروه ب، منیزیم، پتاسیم و روی است.
تحقیقات نشان داده است که خوردن عدس به طور منظم، خطر ابتلا به دیابت، چاقی، سرطان و بیماریهای قلبی را کاهش میدهد.
افراد میتوانند عدس قهوهای، قرمز یا سبز را در سوپ، خورشت، سالاد و سایر وعدههای غذاییشان قرار دهند.
-
لوبیا سفید
هر فنجان لوبیای کانلینی یا لوبیای سفید، حاوی ۲/۵ میلی گرم آهن میباشد.
همانند عدس، میزان پروتئین و فیبر این نوع لوبیا، آن را به گزینهای سالم تبدیل کرده است. عدس و لوبیای سفید، همچنین حاوی مقادیر بسیار زیادی مواد معدنی ضروری و ترکیبات گیاهی هستند.
مطالعات بسیاری، مصرف حبوبات برای کاهش خطر بیماریهای قلبی را توصیه میکنند.
انواع دیگر لوبیا از جمله انواع ذکر شده در زیر، حاوی مقادیر زیادی آهن در هر فنجان هستند:
- نخود: ۷۴/۴ میلی گرم
- لوبیای چشم بلبلی: ۵۹/۳ میلی گرم
- لوبیای قرمز: ۵۹/۳ میلی گرم
- لوبیا یک ماده غذایی بسیار غنی است و در بسیاری از غذاها از جمله تاکو، چیلی، سوپ، سالاد و دیپ لوبیا استفاده میشود.
-
توفو
(پنیر سویا)
توفو نوعی کشک دانهای است که تولیدکنندگان آن را از انعقاد شیر سویا، تهیه میکنند. این ماده غذایی، ماده محبوب گیاهخواران است.
همچنین توفو، حاوی مقادیر قابل توجهی پروتئین، آهن و کلسیم است. یک نصف فنجان توفو، حاوی ۶۵/۶ میلیگرم آهن و حدود ۱۰ گرم پروتئین است.
برخی تحقیقات نشان داده است که محصولات سویا خطر ابتلا به بیماریهای قلبی، سرطان پستان و سرطان پروستات را کاهش میدهد. تمپه و ناتو، سایر محصولات سویا هستند که حاوی آهن بوده و احتمالا فواید بیشتری برای سلامتی دارند.
توفو به چندین شکل مختلف از جمله سفت، نرم و ابریشمی در دسترس است.
مردم میتوانند توفوی سفت را کباب و یا سرخ کنند تا بتوانند به عنوان جایگزین گوشت، مورد استفاده قرار دهند. توفوی نرم را به بشقاب غذاییتان اضافه کنید. همچنین با مخلوط کردن توفوی ابریشمی با پودر کاکائو و یک ماده شیرینکننده، قدر به تهیه یک دسر شکلاتی خوشمزه خواهید بود.
-
آمارانت (دانه تاج خروس)
دانه آمارانت فاقد گلوتن است. هر فنجان پخته شده از این دانه، میتواند ۱۷/۵ میلیگرم آهن و بالغ بر ۹ گرم پروتئین مورد نیاز انسان را تامین کند. همچنین حاوی بسیاری از مواد لازم برای سلامت بدن، نظیر فیبر، منگنز و منیزیم هستند.
در پژوهشی که در سال ۲۰۱۲ در ارتباط با دانه تاج خروس انجام شد، نشان داده شده است که این ماده اثرات آنتی اکسیدانی و ضد توموری فراوانی دارد، میزان کلسترول و قند خون را کاهش داده و عملکرد سیستم ایمنی بدن را افزایش میدهد.
همچنین میتواند موجب بهبود عملکرد سیستم ایمنی بدن، فشار خون بالا و کم خونی شود. از دیگر غلاتی که تا حد زیادی، آهن مورد نیاز بدن را تامین میکنند، میتوان به جو دو سر و کینوا اشاره کرد.
-
غلات غنی شده
تولیدکنندگان، بسیاری از غلاتی که به عنوان غلات صبحانه مورد استفاده قرار میگیرند را، با آهن غنی میکنند.
این غلات غنی شده، نیمی از آهن مورد نیاز مردم را تامین میکنند.
مردم باید به دنبال غلات صبحانه غنی شدهای باشند که بتواند ۱۰۰ درصد آهن مورد نیاز هر وعده را تهیه کند.
به طور کلی، این غلات برای گیاهخواران مناسب است. آنها همچنین باید میزان ویتامین D موجود در این غلات را بررسی کنند. همه منابع ویتامین D برای گیاهخواران مناسب نیستند.
-
شکلات تلخ
اگرچه شکلات تلخ، نوعی دسر محسوب میشود، اما ۸۵ گرم از آن، قادر است تامینکننده ۷ میلیگرم آهن باشد.
همچنین کاکائو، یکی از بهترین منابع آنتی اکسیدان فلاونوئید است که میتواند برای قلب مفید باشد، از اعصاب محافظت کرده، ایمنی بدن را تقویت میکند و موجب بهبود عملکرد شناختی و خلق و خوی فرد میشود.
در عین حالی که شکلات تلخ منبع غنی آهن به شمار میرود، کالری زیادی نیز دارد. بنابراین مردم میتوانند از شکلات تلخ، به عنوان درمانی گاه به گاه لذت ببرند.
-
سیب زمینی پخته
سیبزمینی و مخصوصا پوست آن، منبع غنی آهن به شمار میرود.
پوست یک سیبزمینی متوسط قادر است ۲ میلی گرم آهن تامین کند.
این ماده غذایی، در بسیاری از فرهنگها، یک غذای اصلی به شمار میرود و برای سلامتی مفید است.
سیبزمینی، منبع غنی کربوهیدراتها، فیبرهای غذایی، نشاسته، ویتامین C و پتاسیم به شمار میرود.
افراد میتوانند برای یک وعده غذایی کامل، سیبزمینی پخته شده را به همراه پنیر، حمص، لوبیا و یا عدس پر کرده و آنها را به همراه سبزیجات یا سالاد سرو کنند.
بهتر است از افزودن کره، روغن و یا پنیر زیاد، به سیبزمینی خودداری کنید. زیرا این کار موجب افزایش چربی و کالری وعدههای غذایی میشود.
-
اسفناج
اسفناج کالری کمی دارد، اما با این وجود، حاوی مقدار زیادی فیبر، ویتامین، مواد معدنی و آنتیاکسیدان است.
یک فنجان اسفناج پخته شده، قادر به تامین ۴۳/۶ میلی گرم آهن میباشد.
بیشتر افراد به راحتی میتوانند میزان اسفناج بیشتری را به رژیم غذایی خودشان وارد کنند. آنها میتوانند این کار را با تفت دادن و بخارپز کردن اسفناج و اضافه کردن آن به سوپ و سیبزمینی سرخ شده، انجام دهند. همچنین اسفناج خام میتواند از مواد تشکیل دهنده اسموتی و سالادها به شمار رود.
-
زردآلوی خشک
یک نصفه فنجان زردآلوی خشک، حاوی ۴/۱ میلی گرم آهن میباشد.
میوههای خشک حاوی فیبر، ویتامینها، مواد معدنی و آنتیاکسیدان هستند. همچنین وعدههای ایدهآلی برای میانوعدههای غذایی به شمار میروند.
با این حال، میوههای خشک، قند و کالری بالایی دارند. در نتیجه برای جلوگیری از افزایش وزن و سایر اثرات جانبی ناشی از افزایش قند، بهتر است مردم، به رعایت حد اعتدال در مصرف میوههای خشک پایبند باشند.
-
دانه های شاهدانه پوست گرفته شده
۳ قاشق غذاخوری شاهدانه پوست گرفته، حاوی ۳۸/۲ میلیگرم آهن و بیش از ۹ گرم پروتئین است.
شاهدانه از معدود منابع گیاهی چربیهای امگا ۳ به شمار میرود که برای سلامت قلب و مغز انسان ضروری است.
پژوهشی در سال ۲۰۱۸ نشان داد که عصاره شاهدانه، اثر آنتی اکسیدانی دارد. این فواید آنتی اکسیدانی، همراه با امگا ۳ میتواند به حفظ بدن در مقابل مشکلات قلبی و بیماریهای تخریبکننده عصبی کمک کند.
افراد میتوانند این دانهها را روی بلغور جوی دو سر، ماست و یا انواع دسرها بریزند و یا برای داشتن یک میانوعده سرشار از آهن و پروتئین، از آن اسموتی درست کنند.
شما چه منابع دیگری از آهن برای گیاهخواران و وگان میشناسید؟