اعتیاد به بازی های ویدئویی چیست؟ [اختلال گیمینگ]
اختلال گیمینگ یا همان اعتیاد به بازی های ویدئویی، نوعی الگوی رفتاری است که شامل بازی های آنلاین یا آفلاین می‌شود. این اختلال زمانی رخ می‌دهد که فرد نمی‌تواند بازی را کنترل کند و حتی با وجود پیامدهای منفی در زندگی شخصی، تحصیلی یا کاری، به بازی ادامه می‌دهد.
اعتیاد به بازی های ویدئویی چیست؟
کارشناسان درباره اینکه آیا رفتار شدید و مشکل‌ساز در بازی واقعاً می‌تواند به‌عنوان یک «اعتیاد» مشابه اعتیاد به مواد مخدر یا الکل طبقه‌بندی شود، اختلاف نظر دارند. با این حال، سازمان بهداشت جهانی (WHO) اخیراً اختلال گیمینگ را به‌عنوان یک اختلال روانی به رسمیت شناخته و آن را در طبقه‌بندی بین‌المللی بیماری‌ها (ICD-11) قرار داده است.
این اختلال با ناتوانی در کنترل بازی و اولویت دادن آن به سایر فعالیت‌ها شناخته می‌شود. حتی زمانی که بازی باعث ایجاد مشکلات جدی در روابط شخصی، تحصیل یا کار شود، فرد همچنان به آن ادامه می‌دهد.
در حالی که اختلال گیمینگ هنوز در «راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی» (DSM-5) به‌طور رسمی ثبت نشده است، این راهنما به «اختلال بازی اینترنتی» به‌عنوان موضوعی برای تحقیقات بیشتر اشاره کرده است.
در رابطه با اعتیاد به اینترنت بیشتر بدانید.
چرا تشخیص اختلال گیمینگ بحث‌برانگیز است؟
منتقدان معتقدند تشخیص اختلال گیمینگ ممکن است باعث شود رفتارهای عادی انسانی به‌اشتباه بیمارگونه تلقی شوند و حتی برخی مراکز درمانی از این موضوع برای منافع مالی استفاده کنند. از طرفی، برخی بر این باورند که علائم تعریف‌شده برای اختلال گیمینگ بیشتر نشان‌دهنده علاقه به یک سرگرمی است تا یک مشکل جدی روانی.
همچنین، شواهد کافی برای اثبات اینکه گیمینگ یک اعتیاد واقعی است، وجود ندارد. بسیاری معتقدند این مشکل بیشتر نتیجه اختلالات روانی دیگر مانند افسردگی یا اضطراب است، تا اینکه یک اختلال مستقل محسوب شود.
آیا اختلال گیمینگ همان اعتیاد به بازی است؟
در مکالمات روزمره، اختلال گیمینگ و اعتیاد به بازی اغلب به‌عنوان مترادف استفاده می‌شوند. اما برخی محققان معتقدند معیارها و تعاریف ارائه‌شده برای اختلال گیمینگ نمی‌تواند به‌طور کامل مفهوم اعتیاد را بیان کند.
آیا صنعت بازی های ویدئویی اختلال گیمینگ را قبول دارد؟
صنعت بازی های ویدئویی و حتی خود گیمرها به این تشخیص اعتراض کرده‌اند. آن‌ها به کمبود شواهد قطعی، خطر تشخیص اشتباه و حتی مزایای بازی ها برای کاربران اشاره می‌کنند. البته، مخالفت صنعت بازی ممکن است تحت تأثیر منافع اقتصادی نیز باشد.
چه عواملی باعث اعتیاد به بازی های ویدئویی می‌شود؟
نوجوانان پسر بیشتر در معرض خطر اعتیاد به بازی قرار دارند. عواملی مانند تکانشگری، پذیرش خشونت، مهارت‌های اجتماعی ضعیف، و اختلالات روانی مانند ADHD، افسردگی و اضطراب می‌توانند به این اعتیاد دامن بزنند. همچنین، هدف فرد از بازی نقش مهمی دارد؛ افرادی که برای تفریح یا اجتماعی شدن بازی می‌کنند، کمتر در معرض اعتیاد قرار دارند، اما کسانی که برای فرار از مشکلات یا کسب اعتبار بازی می‌کنند، بیشتر دچار مشکل می‌شوند.
بازی های ویدئویی چه تأثیری روی مغز دارند؟
وقتی بازی می‌کنید، مسیرهای دوپامین در مغز فعال می‌شوند که این همان مکانیسمی است که در فعالیت‌های لذت‌بخش دیگر نیز رخ می‌دهد. بازی های ویدئویی دوپامین را تقریباً به دو برابر سطح طبیعی افزایش می‌دهند، اما این مقدار هنوز بسیار کمتر از مواد مخدر قوی مانند کوکائین است.
علاوه بر این، بازی های ویدئویی بخش‌های مختلفی از مغز را بسته به نوع بازی فعال می‌کنند. مثلاً بازی هایی که نیاز به توجه و تمرکز دارند، نواحی مرتبط با این مهارت‌ها را در مغز تحریک می‌کنند و می‌توانند باعث رشد آن‌ها در طول زمان شوند.
آیا اعتیاد به بازی درمان دارد؟
بله، اختلال گیمینگ با روش‌هایی مانند رفتاردرمانی شناختی (CBT) قابل درمان است. این روش به افراد کمک می‌کند الگوهای فکری خود را تغییر دهند و راه‌های سالم‌تری برای مقابله با مشکلات پیدا کنند. همچنین، در صورت وجود اختلالات روانی دیگر مانند افسردگی یا اضطراب، درمان آن‌ها نیز می‌تواند مؤثر باشد. در موارد شدید، مراکز درمانی بستری یا گروه‌درمانی ممکن است مورد نیاز باشد.
کودکان و بازی های ویدئویی
با توجه به اینکه ۹۰ درصد نوجوانان بازی های ویدئویی انجام می‌دهند، والدین اغلب نگران تأثیر این بازی ها بر فرزندان خود هستند. بسیاری از کودکان از طریق بازی ها نیازهای روانی خود مانند حس توانمندی، استقلال و ارتباط را برآورده می‌کنند.
چگونه زمان بازی کودکم را کنترل کنم؟
محدودیت زمانی ایجاد کنید: مطمئن شوید که بین بازی، خواب و تکالیف مدرسه تعادل وجود دارد.
اعلان‌ها را خاموش کنید: این کار وسوسه بازی را کاهش می‌دهد.
با کودک خود بازی کنید: این کار به شما کمک می‌کند دلیل علاقه او به بازی را بفهمید.
تشویق مثبت ارائه دهید: به جای انتقاد، کارهای مثبت کودک را تحسین کنید.
آیا بازی های ویدئویی خشونت‌آمیز باعث پرخاشگری می‌شوند؟
تحقیقات نشان داده است که فروش بازی های خشونت‌آمیز با افزایش جرم و خشونت واقعی ارتباطی ندارد. در حقیقت، آمارها نشان می‌دهند که با افزایش تعداد گیمرها، میزان خشونت جوانان کاهش یافته است. البته ممکن است این بازی ها برای برخی کودکان مناسب نباشند. در چنین مواردی، تنظیم قوانین استفاده از بازی و محدودیت زمانی می‌تواند به حفظ تعادل کمک کند.
اعتیاد به بازی های ویدئویی یا اختلال گیمینگ مسئله‌ای پیچیده است که نمی‌توان آن را تنها به رفتار فردی محدود کرد. شناخت دلایل و عوامل تأثیرگذار و استفاده از روش‌های مؤثر برای کنترل یا درمان، می‌تواند راهکاری مناسب برای مقابله با این مشکل باشد.
- عالی