حساسیت دندان چیست؟ چرا دندان بعد از پر کردن هنوز درد می کند؟
وقتی دندان دچار پوسیدگی می‌شود، احتمالا دندانپزشک پر کردن آن را توصیه می‌کند. پر کردن دندان یک کار بی خطر و اثربخش است. اما بعضی افراد بعد از پر کردن احساس ناراحتی می‌کنند یا دندان‌هایشان حساس می‌شود. بیشتر اوقات، این حساسیت دندان طبیعی است و طی چند روز یا چند هفته برطرف می‌شود. اما اگر درد شدید داشته باشید یا علائمی مثل تب، قرمزی و تورم را تجربه کنید، باید با پزشک تماس بگیرید.
در این مقاله، به دلایلی که باعث حساسیت دندانها بعد از پر کردن می‌شوند، نحوه درمان آن و زمان مراجعه به دندانپزشک می‌پردازیم. همچنین با سایر علل احتمالی حساس شدن دندانها آشنا خواهیم شد.
بعد از پر کردن دندان باید چه انتظاراتی داشته باشم؟
طی پر کردن، دندانپزشک هرگونه پوسیدگی را از دندان حذف کرده و جای خالی آن را با مواد جدید پر می‌کند. پس از تزریق ماده بی‌حس کننده به اطراف دندان، دندانپزشک محل پوسیدگی را خالی می‌کند. سپس فضای خالی را با طلا، آمالگام نقره، کامپوزیت یا پرسلن پر می‌کند.
تا چند ساعت پس از پرکردن، بیمار در ناحیه صورت احساس بی‌حسی، سوزن سوزن شدن، خارش یا پف دارد. همچنین ممکن است در غذا خوردن، بلع، تکلم یا حرکت دادن صورت دچار مشکل شود. گاهی اوقات، دندانپزشکان توصیه می‌کنند که افراد چند ساعت از خوردن و آشامیدن خودداری کنند. چون ممکن فرد به طور تصادفی زبان یا گونه خود را گاز بگیرد. هنگامی که عامل بی‌حسی از بین رفت، این مشکلات هم برطرف می‌شوند. اما در روزها و هفته‌های بعدی، فرد ممکن است با مشکلات جدیدی روبرو شود که یکی از آن‌ها حساس شدن دندان پر شده است.
حساسیت دندان چگونه حس می‌شود؟
اگر دندان شما حساس باشد، متوجه می‌شوید که بعضی محرک‌های خاص باعث ایجاد حس ناراحتی در دندان پر شده یا ناحیه اطراف آن می‌شوند. این مشکل شبیه شوک ناشی از سرما یا درد ناگهانی احساس می‌شود که سریع ایجاد شده و از بین می‌رود.
عواملی که می توانند دندان را پس از پر کردن تحریک کنند عبارتند از:
- غذاها یا نوشیدنی‌های سرد مانند: بستنی، بستنی یخی یا نوشیدنی‌های حاوی یخ
- نوشیدنی‌های گرم مثل قهوه یا چای
- برخورد هوا با دندان مثل زمانی که از طریق دهان نفس می‌کشید (ممکن است با هوای سرد بدتر شود)
- غذاهای شیرین مثل آبنبات
- غذاها و نوشیدنی‌های اسیدی از جمله میوه، آبمیوه و قهوه
- گاز زدن غذاها
چرا پر کردن باعث حساسیت دندان می شود؟
مقداری حساسیت بعد از پر شدن دندان طبیعی و موقتی است. با این حال، گاهی اوقات، دلایل دیگری در این زمینه دخیل هستند که نیاز به درمان دارند. در ادامه، دلایل احتمالی این مشکل و زمان مراجعه به دندانپزشک را بیان می‌کنیم:
-
عصب تحریک شده
فرآیند پر کردن باعث آزار عصب داخل دندان و ایجاد التهاب در آن می‌شود. به همین دلیل، برای مدت زمان کوتاهی با مشکل حساسیت دندان مواجه می‌شوید. معمولا لایه‌های خارجی دندان – مینا و سمنتوم – از عصب محافظت می‌کنند. اما پر کردن، به خصوص وقتی عمیق باشد، می‌تواند به انتهای عصب نزدیک شده و آن را تحریک کند.
با بهبود یافتن عصب، حساسیت از بین می‌رود. بهبودی ممکن است چند روز یا چند هفته طول بکشد. هنگامی که عصب کاملا بهبود یافت، فرد نباید بین دندان پر شده و سایر دندان‌های خود تفاوتی حس کند.
-
هم تراز نبودن دندانها
دندانپزشک باید اطمینان حاصل کند که دندان پر شده در سطح مناسبی نسبت به سایر دندانها قرار گرفته باشد. اگر پرکردگی خیلی بلند باشد، هنگام بستن دهان فشار زیادی روی دندان وارد می‌شود. این موضوع می‌تواند باعث درد و حساسیت شود که غالبا در مقایسه با حساسیت طبیعی پس از پر کردن شدیدتر است.
اینکه بیمار تا چند روز بعد از پر کردن هنگام بستن دهان حساسیت کمی را تجربه کند، کاملا طبیعی است. معمولا این مشکل طی چند هفته برطرف می‌شود. با این حال، اگر میزان حساسیت شدید باشد یا فرد در غذا خوردن یا روی هم قرار دادن دندانها مشکل داشته باشد، باید به دندانپزشک مراجعه کند. ممکن است دندانپزشک تصمیم بگیرد که به منظور رفع مشکل نقاط بلند پر کردگی را صاف کند.
-
پالپیت
به التهاب پالپ (داخلی‌ترین بخش دندان) پالپیت گفته می‌شود. پالپیت باعث حساسیت و درد دندان می‌شود. معمولا پر کردگی‌های جزئی در بروز پالپیت نقشی ندارند، اما این مشکل ممکن است در موارد زیر اتفاق بیفتد:
- دندان دچار تروما شود، به عنوان مثال در اثر تصادف ترک بردارد یا بشکند
- حفره بسیار عمیق بوده و به لایه داخلی پالپ برسد
- دندان چند بار پر شده باشد
۲ نوع پالپیت وجود دارد:
- پالپیت برگشت‌پذیر: در اثر التهاب خفیف ایجاد می‌شود و در آن پالپ سالم مانده و التهاب خود به خود درمان می‌شود
- پالپیت برگشت‌ناپذیر: عصب آسیب دیده و از بین می‌رود. در نتیجه، بیمار برای نجات دندان خود به درمان ریشه نیاز دارد
معمولا دندانپزشک پالپیت را با پر کردن مجدد یا یک روش ترمیمی مثل درمان ریشه برطرف می‌کند. همچنین ممکن است بیمار نیاز به مصرف آنتی بیوتیک داشته باشد تا هر نوع عفونت باکتریایی از بین برود.
چگونه دندان حساس را درمان کنیم؟
در صورت بروز حساسیت طبیعی بعد از پر کردن دندان، ممکن است دندانپزشک استفاده از خمیر دندان ضد حساسیت را توصیه کند. این محصول حاوی ماده‌ای به نام نیترات پتاسیم است که از گسترش مشکل به پایانه‌های عصبی داخل دندان جلوگیری می‌کند. تاثیر این نوع خمیردندان‌ها بلافاصله مشخص نمی‌شود. اما اگر فرد ۲ بار در روز از آن‌ها استفاده کند، باید ظرف چند روز بهبود پیدا کند.
همچنین می‌توانید برای کمک به رفع حساسیت دندان روش‌های زیر را در خانه امتحان کنید:
- از مسکن های بدون نسخه، مانند استامینوفن یا ایبوپروفن استفاده کنید.
- پماد بی‌حس کننده موضعی که برای دهان طراحی شده، کمک بگیرید.
- از مسواک مخصوص دندان‌های حساس استفاده کنید. این نوع مسواک‌ها نسبت به مسواک‌های استاندارد نرم‌تر هستند.
- آرام و به صورت دایره‌ای شکل روی دندانها را مسواک بزنید. از کشیدن مسواک به سمت جلو و عقب یا ایجاد فشار زیاد روی دندانها خودداری کنید.
- یک بار در روز نخ دندان کشیده و مراقب باشید که این کار را به آرامی انجام دهید.
- غذاها یا نوشیدنی‌هایی که باعث حساسیت می‌شوند را شناسایی کرده و در صورت امکان از مصرف آن‌ها بپرهیزید.
- از خمیر دندان و محصولات سفیدکننده دندان استفاده نکنید. چون این کار باعث تشدید حساسیت می‌شود.
- پس از مصرف غذاهای یا نوشیدنی‌های اسیدی مانند قهوه و آبمیوه، دهان را با آب بشویید. غذاها و نوشیدنی‌های اسیدی می‌توانند مینای دندان را از بین ببرند.
- از مسواک زدن بلافاصله پس از خوردن غذاهای اسیدی خودداری کنید. چون ممکن است مقدار بیشتری از مینای دندان از بین برود.
اگر طی چند روز پس از پر کردن دندان حساسیت بهبود پیدا نکرد، با دندانپزشک صحبت کنید. دندانپزشک باید سایر علل احتمالی حساسیت را که ممکن است به پر کردن مربوط نباشد، بررسی کند.
چه عوامل دیگری می‌توانند باعث حساسیت دندان شوند؟
بعضی اوقات ممکن است دندان به دلایلی غیر از پر کردن حساس شود. اگر این حساسیت هفته‌ها یا ماه‌ها پس از پر کردن ایجاد شود، دلایل زیر ممکن است در بروز آن نقش داشته باشند:
آبسه دندان
به عفونت عصب دندان، آبسه دندان گفته می‌شود. وجود حفره بسیار عمیق، بیماری لثه یا ترک خوردن دندان معمولا باعث آبسه می شود. علائم آبسه دندان شامل موارد زیر است:
- دندان درد شدید
- حساسیت
- قرمز شدن لثه
- احساس طعم ناخوشایند در دهان
- ایجاد جوش (برآمدگی) روی لثه
- تب
آبسه دندان به مراقبت پزشکی نیاز دارد. فردی که این علائم را مشاهده می‌کند باید فورا به پزشک یا دندانپزشک مراجعه کند.
لق شدن یا شکستن پر کردگی های قدیمی
پر کردگی‌ها چند سال باقی می‌مانند، اما برای همیشه دوام ندارند. اگر پرکردگی قدیمی شل شود یا بشکند، باعث حساسیت و درد دندان می‌شود. حتی اگر پر کردگی شل یا شکسته شده آزاردهنده نباشد، بهتر است با مواد جدید جایگزین شود تا از آسیب بیشتر یا پوسیدگی دندان ممانعت به عمل آید.
بیماری لثه
بیماری پریودنتال یا بیماری لثه می‌تواند باعث حساسیت دندان شود. این بیماری به دلیل تحلیل لثه یا کنار رفتن آن از روی دندان ایجاد می‌شود. در نتیجه، بخشی از از دندان که در نزدیکی ریشه قرار دارد، در معرض دید قرار می‌گیرد. این موضوع باعث حساسیت دندان می‌شود. در ریشه، مینای دندان وجود ندارد تا از آن محافظت کند.
سایر علائم بیماری لثه عبارتند از:
- قرمزی یا خونریزی لثه، به خصوص هنگام مسواک زدن یا نخ دندان کشیدن
- ظاهر غیرعادی لثه‌ها
- دندان‌هایی که به نظر می‌رسد در حال جدا شدن هستند
- لق شدن دندان در بزرگسالان
- وجود زخم یا چرک در دهان
بیماری لثه اغلب در مراحل اولیه خود فاقد علامت است. به همین دلیل، مهم است که افراد به طور مرتب به دندانپزشک مراجعه کنند تا مشکلات آن‌ها قبل از جدی شدن بررسی شود.
چه موقع به دندانپزشک مراجعه کنیم؟
اگر بعد از پر کردن دندان برای چند روز حساسیت کمی دارید، نگران نباشید. استفاده از درمان‌های خانگی و خمیردندان ضد حساسیت می‌تواند به رفع این مشکل کمک کند. اگر حساسیت بدتر شد، برای غذا خوردن دچار مشکل شدید یا علائم دیگری مانند دندان درد یا تب را تجربه کردید، فورا به دندانپزشک مراجعه کنید.
کلام پایانی
پر کردن یک روش ایمن و موثر برای درمان پوسیدگی‌ها است. بیشتر پر کردگی‌ها سال‌ها باقی می‌مانند. مراقبت از دندان ها با مسواک زدن و نخ دندان کشیدن روزانه و همچنین معاینات منظم دندانپزشکی، می‌تواند از بروز مجدد پوسیدگی جلوگیری کند.
معمولا حساسیت دندان پس از پر کردن طبیعی است. اما در صورت بروز حساسیت یا درد شدید، تب و قرمزی باید به دندانپزشک مراجعه کنید.
- عالی