دندان قروچه کودک در خواب چیست و چرا ایجاد می شود؟
وقتی کودک‌تان خواب است، انتظار دارید صداهایی بشنوید که نشان دهنده خوابی راحت و شیرین است؛ مثل نفس کشیدن و شاید گاهی آه. اما برخی والدین،صداهای ساییده شدن و به هم خوردن دندان را می‌شنوند و علت دندان قروچه کودکان در خواب را نمی‌دانند، این، ناشی از دندان قروچه یا بروکسیسم می‌باشد که در کودکان، شایع است.
-
دندان قروچه چیست؟
بروکسیسم اصطلاح پزشکی است که برای دندان قروچه و ساییده شدن فک، به کار می‌رود. بسیاری از کودکان دچار آن می‌شوند (به گفته متخصصان، ۲ یا ۳ نفر از هر ۱۰ نفر دچار آن می‌شوند)؛ ولی در بیشترشان، این حالت از بین می‌رود. دندان قروچه در خواب در فاز خواب عمیق و یا در زمان استرس و فشار کودکان ایجاد می‌شود.
-
علت دندان قروچه چیست؟
متخصصان مطمئن نیستند که به چه دلیل ایجاد می‌شود. در برخی موارد، کودکان دچار آن می‌شوند زیرا دندان‌های بالا و پایین، هم‌تراز نیستند. بقیه ممکن است از روی درد دچار شوند؛ مثلا به دلیل درد گوش یا دندان درآوردن. کودکان ممکن است برای کاهش درد، به کار روی بیاورند. (درست مثل مالیدن یک عضله دچار کوفتگی) خیلی از این دلایل برای کودکان، بعداً از بین می‌روند.
استرس (معمولاً فشار عصبی یا خشم)، دلیل دیگری می‌باشد. کودک ممکن است به دلیل امتحانی در مدرسه یا تغییری در روتین خود (به دلیل فرزند جدید و یا معلم جدید)، دچار استرس شود. حتی بحث با خواهر و برادر و والدین هم می‌تواند استرس کافی را برای این کار ایجاد کند.
برخی کودکان بیش‌فعال نیز دچار این مشکل می‌شوند. برخی مواقع هم، کودکان دچار سایر بیماری‌ها چون فلج مغزی و یا کودکانی که دارو مصرف می‌کنند، دچار دندان قروچه می‌شوند.
-
اثرات و عوارض دندان قروچه بر روی کودک چیست؟
بسیاری از موارد ساییدن دندان کودک تاثیر بدی بر روی بدن کودک نخواهد گذاشت ولی در بقیه موارد، سردرد یا درد گوش ایجاد می‌شود اما معمولاً سایر اعضای خانواده هستند که از صدای ساییدن دندان رنج می‌برند. در مواردی، فشردن دندانها در شب موجب ساییده شدن مینای دندان، تراشیده شدن دندانها و افزایش حساسیت به دما می‌شود و درد شدیدی در صورت و مشکلاتی در فک، ایجاد می‌کند؛ مثل بیماری در مفصل بین استخوان گیج‌گاهی و فک. البته اکثر کودکان مبتلا، دچار مشکل در این مفصل نمی‌شوند مگر آن‌که ساییدن و دندان قروچه زیاد باشد. (با ۹ بیماری دهان و دندان آشنا شوید)
-
تشخیص دندان قروچه
بسیاری از کودکانی که دندان‌هایشان را به هم می‌فشرند، متوجه این موضوع نیستند و معمولاً خواهر و برادر یا والدین متوجه می‌شوند.
مواردی که باید به آنها توجه کرد، عبارت اند از:
- چه حسی قبل از خواب دارید؟
- آیا چیزی در خانه یا مدرسه نگران‌تان می‌کند؟
- آیا از کسی خشمگین هستید؟
- چه کاری قبل از خواب انجام می‌دهید؟
این سوالات به دندانپزشک کمک می‌کند که بفهمد آیا دلیل آن آناتومیک است (عدم هم‌ترازی دندانها) و یا فیزیولوژیک (استرس). در نتیجه، می‌تواند موجب انتخاب مناسب درمان شود.
-
چگونه دندان قروچه را از بین ببریم؟
ساییدن دندان در بیشتر کودکان متوقف می‌شود ولی بودن کودک زیر نظر والدین و دندانپزشک تا پایان درمان، کمک‌کننده است.
در مواقعی که ساییدن و فشردن دندان ها بهم موجب زخم شدن فک یا صورت شود و یا به دندانها آسیب زند، دندانپزشک ممکن است خرید محافظ دندان قروچه برای شب را تجویز کند. این محافظ، مشابه محافظ‌های دهان ورزشکاران است. با این‌که عادت کردن به محافظ می‌تواند کمی طول کشد ولی نتایج مثبت آن، به سرعت خود را نشان می‌دهند.
-
چگونه به کودکانی که دچار بروکسیسم شده‌اند کمک کنیم؟
چه دلیل این مشکل فیزیکی باشد و چه فیزیولوژیک، کودکان ممکن است بتوانند با فعالیت‌های آرامش‌بخش قبل از خواب، دندان قروچه را کنترل کنند. فعالیت‌هایی مثل: حمام با آب گرم، گوش دادن به دقایقی از آهنگی آرامش بخش و یا خواندن کتاب.
در مواجهه با ساییدن دندان ناشی از استرس، از کودک خود بپرسید چه چیز نگرانش می‌کند و راه‌حلی برای کمک به او بیابید. برای مثال، کودکی نگران دوری از خانه در اولین سفر خود است. می‌توانید به او اطمینان دهید که در صورت نیاز، در نزدیکی او خواهید بود.
اگر موضوع پیچیده‌تری مثل نقل مکان به شهری جدید مطرح است، درمورد نگرانی کودک‌تان گفت‌وگو کنید و تلاش کنید ترس‌ها را کاهش دهید. اگر نگران هستید، موضوع را با پزشک‌تان درمیان بگذارید.
در موارد نادر، راه‌های ساده‌ی ازبین بردن استرس، برای جلوگیری از دندان قروچه کافی نیست. اگر کودک‌تان دچار اختلال در خواب است یا رفتار متفاوتی نشان می‌دهد، پزشک یا دندانپزشک‌تان ممکن است خواستار ارزیابی بیشتر باشد. این، می‌تواند باعث یافتن علت استرس و درمان مناسب شود.
-
فشردن و ساییدن دندان ها چه مدت طول می‌کشد؟
در بیشتر کودکان، بعد از افتادن دندان‌های شیری، این مشکل متوقف می‌شود اما در برخی، این روند تا بلوغ ادامه دارد. اگر ساییدن دندان، ناشی از استرس باشد تا زمانی که استرس کاهش نیابد، ادامه پیدا می‌کند.
-
روش های جلوگیری از دندان قروچه
در بیشتر موارد قابل پیشگیری نیست زیرا یک واکنش طبیعی به رشد می‌باشد ولی مدل ناشی از استرس، قابل پیشگیری است. پس با کودکان در مورد احساسات‌شان حرف بزنید و به آنها در کنترل استرس‌شان کمک کنید. مراجعه منظم به دندانپزشک به تشخیص و درمان دندان قروچه کمک می‌کند.